Met de ingebruikname van de state-of-the-art robot ‘USV Gobelijn’ en de snelle werkboot 'Abbé Mann' bereikt het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) een nieuwe mijlpaal. In combinatie met de realisatie van een wetenschapshaven in Oostende is het onderzoeksinstituut klaar voor meer, flexibeler en vanop afstand uitgevoerd grensverleggend zeeonderzoek en innovatie.
Op 30 mei 2024 vond de officiële inhuldiging plaats van de VLIZ-wetenschapshaven en twee gloednieuwe oceaan-observatieplatformen. Dit in het bijzijn van de viceminister-president van de Vlaamse Regering en tegelijk Vlaams minister van Visserij. Het VLIZ breidt zo zijn vaarpotentieel uit dat al bestond uit het Vlaamse onderzoeksschip RV Simon Stevin (°2012), de RIB 'Zeekat' en vier zeegaande robots.
Robot 'USV Gobelijn'
Met de aankoop van het oppervlaktevaartuig ‘USV Gobelijn’ een zogenaamd Uncrewed Surface Vehicle (USV), beschikt het VLIZ als één van de eerste onderzoeksinstituten ter wereld over een dergelijk observatieplatform. Deze robot werd gebouwd in Noorwegen door Maritime Robotics. Met een lengte van 9 meter kan het vaartuig beschouwd worden als een klein onderzoeksschip.
De USV Gobelijn is uitgerust met wetenschappelijke instrumenten en sensoren waaronder een state-of-the-art systeem om de koolstofcyclus en andere levende en niet-levende parameters in het zeewater te bestuderen. Daarnaast beschikt de USV over een uniek systeem om andere robots te lanceren en op te halen. Vanuit een controlecentrum aan wal kunnen piloten de USV Gobelijn wereldwijd vanop een afstand besturen. Het vaartuig kan zo meerdere dagen of zelfs weken aan een stuk wetenschappelijke metingen uitvoeren op zee. Dit stelt wetenschappers in staat om mariene fenomenen op langere tijdschalen te observeren, bijvoorbeeld over meerdere getijdencycli heen. Met zijn aanzienlijke autonomie, snelheid en vaarbereik verhoogt de USV Gobelijn de actieradius van het VLIZ.
Het vaarplatform kan hierdoor – als een van de eerste in zijn soort – zowel in de Noordzee als op de volle oceaan opereren. De USV Gobelijn zal de weg banen naar meer observatie, onderzoek en innovatie op zee, met minder personeel en een kleinere koolstofvoetafdruk. Dit zou wel eens een paradigmaverschuiving kunnen zijn in onze benadering van oceaanobservatie, een die hard nodig is om het mariene systeem volledig te doorgronden en een duurzame ontwikkeling van de Blauwe Economie mogelijk te maken.
Werkboot ‘Abbé Mann’
Beide vaartuigen kunnen vanaf heden ook veilig aanmeren in een nieuwe wetenschapshaven in het Oostendse Visserijdok. Een drijvend ponton en een verstelbare kolomzwenkkraan verhogen de toegang tot het dok als mariene testomgeving voor de sensoren en robotica van het VLIZ.
De VLIZ-vloot van nieuwe en gevestigde vaartuigen is complementair inzetbaar in termen van grootte/diepgang, autonomie, snelheid en bereik. Dit biedt het VLIZ de unieke mogelijkheid om een leidende onderzoeksrol te spelen en te versterken in de zuidelijke Noordzee.
De aankoop van de werkboot Abbé Mann kon gerealiseerd worden dankzij de steun van de Vlaamse overheid. De aankoop van de USV Gobelijn en de aanleg van de wetenschapshaven werden ondersteund door middelen die verworven werden in het kader van het ‘Brexit Adjustment Reserve’ (BAR). Met de BAR biedt de EU financiële steun aan organisaties, ordernemingen en overheidsinstanties om de negatieve effecten van de Brexit te verzachten en te remediëren. Het VLIZ, en bij uitbreiding de hele Vlaamse mariene onderzoeksgemeenschap, versterkt met deze investering haar rol op het vlak van mariene autonome observatiesystemen binnen een Europese context. Hierdoor kan het als een gelijkwaardige partner in nieuwe samenwerkingsverbanden treden met de gespecialiseerde centra in het VK en de ruimere onderzoeksgemeenschap rond de Noordzee.
Vlaams minister van Visserij: “Met deze investeringen vestigt VLIZ zich wereldwijd tussen de absolute koplopers op het vlak van innovatieve oceaanobservatie en onderzoek naar kustverdediging en naar vervuiling van de zee. Vlaanderen is bij uitstek een pionier op het vlak van Blauwe Innovatie. Dat is belangrijk voor onze internationale uitstraling en biedt mogelijkheden tot nieuwe samenwerkingsvormen in de Noordzeeregio en daarbuiten.”
Mark Andries (administrateur-generaal VLAIO): “We zijn verheugd als VLAIO te kunnen bijdragen aan de lancering van deze innovatieve mariene robot in Vlaanderen. Dankzij Europese middelen, afkomstig van de Brexit Adjustment Reserve, maken we Vlaanderen veerkrachtiger en onafhankelijker van het VK in marien onderzoek. Met deze lancering zetten we een grote stap vooruit in onze missie om de mysteries van de diepzee te ontrafelen en bij te dragen aan een duurzamer marien ecosysteem.”
Jan Mees (algemeen directeur VLIZ): “De aankoop van beide nieuwe schepen, in combinatie met de aanlegfaciliteiten aan het Oostendse Visserijdok, vormt het sluitstuk van een strategie die tot doel heeft een duurzame, onderzoeksondersteunde en geïntegreerde observatiecapaciteit op zee uit te bouwen.”
Beeldmateriaal
Op aanvraag verkrijgbaar
Perscontact
Bart De Smet (VLIZ): +32-(0)478-56 96 78 | bart.de.smet@vliz.be
