De Vlaamse overheid investeert, via het VLIZ, een half miljoen EUR in de uitbouw van een onderwatergeluidsbibliotheek voor de Noordzee. Het VLIZ beoogt met deze middelen tot de automatische herkenning te komen van natuurlijke en menselijke geluidsbronnen in zee. Die kennis en tools zijn essentieel voor de offshore security en voor tal van op AI gestoelde onderzoeksinitiatieven. Vlaams minister voor Wetenschap, Jo Brouns: “Ik ben blij dat we met VLIZ de nodige kennis hebben opgebouwd om dit soort relevant onderzoek uit te voeren. AI-toepassingen zijn belangrijk bij het realiseren van wetenschappelijke doorbraken, zeker op het gebied van onderwatergeluid en veiligheid van onze kusten.”
De snelle ontwikkeling van de Blauwe Economie leidt tot een sterke toename van strategische infrastructuur op zee. Offshore windparken, aquacultuuropstellingen, communicatie- en stroomkabels etc. komen evenwel met de nodige uitdagingen inzake beveiliging. Daarrond ontstaat momenteel een nieuwe offshore security-markt, waarin ook Vlaanderen over de nodige troeven beschikt. Een cruciale technologie van het offshore security-verhaal van de toekomst, is de automatische herkenning en classificatie van onderwatergeluidsbronnen.
Water geleidt geluid vier keer beter dan lucht. Onderwatergeluid kan zowel natuurlijk zijn als door de mens veroorzaakt. Het streven is om op termijn tot de automatische herkenning van diverse geluidsbronnen te komen, met inzet van artificiële intelligentie (AI). Hiervoor is een wetenschappelijk onderbouwde bibliotheek van geluidssignaturen nodig, kenmerkend voor een specifieke geluidsbron in een welbepaalde omgeving. De Noordzee stelt hierbij extra uitdagingen. De geringe diepte zorgt voor reflecties en zeer variabele geluidsverspreiding. Tevens betreft het een drukke zee met veel verschillende menselijke geluidsbronnen. Een ‘onderwatergeluiden-bibliotheek’ vormt ook een essentiële stap om met AI innovatieve, geautomatiseerde toepassingen te ontwikkelen, en om nieuw onderzoek mogelijk te maken.
Het VLIZ bouwde eerder een stevige reputatie op in het monitoren, karakteriseren en onderzoeken van de zogenaamde ‘underwater soundscape’ in de ondiepe Noordzee. Met de extra middelen vanuit het kabinet van Jo Brouns, zal het VLIZ: (1) een strategie vastleggen voor het verzamelen van geluidssignaturen; (2) een geschikte databank-architectuur ontwerpen; (3) onderzoek voeren naar methodes en procedures voor de automatische verwerking van de geluidssignalen. Het VLIZ zal onder andere bijkomende veldopnames verrichten van het onderwatergeluidlandschap. De opnames zullen plaatsvinden onder wisselende omstandigheden. VLIZ beschikt hiertoe al over een actief meetsysteem dat het onderwatergeluid semi-continu opneemt op vaste locaties.
Maar het instituut heeft ook andere troeven. “Het ruime netwerk aan relevante partners actief in het domein ‘onderwatergeluid’, en de excellente internationale trackrecord rond marien databeheer zijn troeven die VLIZ bij dit werk heel erg van pas zullen komen”, stelt dr. Elisabeth Debusschere, hoofdonderzoekster onderwatergeluid bij het VLIZ.
Daarnaast zal de databankarchitectuur toelaten om geluiden te linken aan andere relevante gegevens, zoals AIS-data m.b.t. activiteit van schepen, info over de zeebodem, aanwezigheid van dieren, windsnelheid etc.
Perscontact:
Elisabeth Debusschere (VLIZ); elisabeth.debusschere@vliz.be; 0472/36.79.57
