IMIS

De watersystemen van Nederland bevatten stoffen die daar van nature niet in voorkomen. Deze stoffen zijn in een aantal gevallen schadelijk voor mens en milieu. Het zijn met name deze stoffen waarvoor de behoefte aan informatie bestaat. Deze informatie wordt geleverd door diverse monitoring-programma's. Het doel van de chemische monitoring is om op systematische wijze (volgens kwaliteitseisen) gegevens te verzamelen, te analyseren, te bewerken en te verstrekken. Daartoe worden concentraties, vrachten en bio-effecten gemeten die de kwaliteit van het oppervlaktewater bepalen en zo een beeld geven van de stoffen die een watersysteem bevat. Meten is niet in alle gevallen nodig. Monitoring kan ook plaatsvinden op grond van berekeningen of beoordeling door deskundigen. Ook kan er gebruik gemaakt worden van externe gegevensbestanden. De monitoringstrategie is afhankelijk van het doel waarvoor gemonitord wordt. Monitoring binnen het chemisch meetnet kan gericht zijn op: * toetsing aan normen, zowel nationaal als internationaal; * het vastleggen van de bestaande toestand (nulsituatie), als referentie en voor een goede probleemanalyse; * detectie van trends in lange meetreeksen; * inventarisatie van en onderzoek naar verspreiding van stoffen; * Opsporen van nieuwe schadelijke stoffen. Deze kunnen worden toegevoegd aan de lijst van te controleren stoffen; De meetgegevens tonen aan of waterkwaliteitsdoelstellingen al dan niet worden gehaald. Aan de hand van voortschrijdend inzicht kan men nieuwe doelstellingen formuleren. Het chemische monitoringprogramma vloeit voor een groot deel voort uit internationale afspraken. Tot de relevante overheden en instellingen behoren: * de Europese Commissie; * de Internationale Rijncommissie (IRC); * de Internationale Commissie ter Bescherming van de Maas (ICBM); * de Internationale Commissie ter Bescherming van de Schelde (ICBS); * het Trilaterale Waddenprogramma (TMAP); * de Oslo-Parijse Commissies (OSPAR); Noordzee en kustwateren zitten vol met stoffen. Ze komen uit de hemel vallen in regen, hagel en sneeuw, stromen vanuit rivieren de zee in, worden geloosd en gedumpt, en komen onder water uit de bodem vrij. Sommige stoffen zijn schadelijk en kunnen het milieu beïnvloeden. Met het chemisch meetnet worden lang niet alle, maar wel een aantal belangrijke stoffen en stofgroepen gemonitord. Waar en in welke concentraties komen ze voor? Welke effecten hebben ze op de waterkwaliteit en op al het leven in en om het water? Het chemisch meetnet levert de gegevens op die nodig zijn om trends te detecteren, verspreiding van stoffen in kaart te brengen en watersystemen gezond te houden: door aanwezige stoffen te toetsen aan normen en doelstellingen. Om een goed beeld te krijgen van de chemie van een watersysteem, worden stoffen op drie manieren gemeten. Op een aantal strategische plekken - grenslocaties, riviermondingen - wordt de stoffenvracht van langsstromend water vastgesteld. Verder worden stelselmatig concentraties gemeten in water, zwevende stof, sediment en organismen. Bepaling van effecten die stoffen op dieren hebben, betreft de derde manier van meten (bio-effecten).