Op 30 mei 2024 vond de officiële inhuldiging plaats van de VLIZ-wetenschapshaven, de state-of-the-art robot ‘USV Gobelijn’ en de snelle werkboot 'Abbé Mann'. Dit in het bijzijn van de viceminister-president van de Vlaamse Regering en tegelijk Vlaams minister van Visserij Hilde Crevits. Met daar boven op de aankoop van glider Tsuno, breidt het VLIZ gevoelig zijn capaciteit uit om metingen op zee te verrichten. De afgelopen jaren kon het VLIZ reeds steunen op het Vlaamse onderzoeksschip RV ‘Simon Stevin’ (°2012), de RIB 'Zeekat' en vier zeegaande robots. De verschillende platformen van de VLIZ-vloot zijn complementair inzetbaar in termen van grootte/diepgang, autonomie, snelheid en bereik. Dit biedt het VLIZ – en bij uitbreiding de ruimere mariene onderzoeksgemeenschap – de unieke mogelijkheid om een leidende onderzoeksrol te bestendigen en te versterken in de zuidelijke Noordzee en daarbuiten.
Met het oppervlaktevaartuig ‘USV Gobelijn’, een zogenaamd Uncrewed Surface Vehicle (USV) gebouwd door het Noorse Maritime Robotics, beschikt het VLIZ als een van de eerste onderzoeksinstituten ter wereld over een dergelijk observatieplatform. Met een lengte van 9 meter kan het vaartuig beschouwd worden als een klein onderzoeksschip. De USV Gobelijn is uitgerust met wetenschappelijke instrumenten en sensoren en beschikt over een uniek systeem om andere robots te lanceren en op te halen. Vanuit een controlecentrum aan wal kunnen piloten USV Gobelijn wereldwijd vanop een afstand besturen. Het vaartuig kan zo meerdere dagen of zelfs weken aan een stuk wetenschappelijke metingen uitvoeren op zee. De USV Gobelijn zal de weg banen naar meer observatie, onderzoek en innovatie op zee, met minder personeel en een kleinere koolstofvoetafdruk.
Dit zou wel eens een paradigmaverschuiving kunnen betekenen in onze benadering van oceaanobservatie, een die hard nodig is om het mariene systeem volledig te doorgronden en een duurzame ontwikkeling van de Blauwe Economie mogelijk te maken. De aankoop van de USV Gobelijn werd ondersteund door middelen verworven in het kader van het ‘Brexit Adjustment Reserve’ (BAR).
In 2024 kwam ook de werkboot 'Abbé Mann' in de vaart. Deze werkboot is polyvalent inzetbaar in het Belgisch deel van de Noordzee. Hierdoor kan het VLIZ meer dan ooit flexibiliteit inbouwen in zijn operaties. De Abbé Mann meet 11 meter en is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf STORMER. De combinatie van een beperkte diepgang van 1 meter, een vaarsnelheid tot bijna 40 km/u en een A-frame met een hijscapaciteit van 500 kg, maakt dat de Abbé Mann efficiënt, multifunctioneel en ook kustnabij inzetbaar is. Het compacte vaartuig zal operaties zoals duiktochten, inzet van mariene robotica, bodemsurveys, etc. aanzienlijk vergemakkelijken en nieuw onderzoek (kustverdediging, plastiekvervuiling, etc.) mogelijk maken. De aankoop van de werkboot Abbé Mann kon gerealiseerd worden dankzij de steun van de Vlaamse overheid.
Tot slot, kocht het VLIZ in 2024 met glider Tsuno ook een tweelingzus voor glider Yoko (beiden type SeaExplorer van het Franse bedrijf Alseamar). Deze torpedovormige autonome vaartuigen kunnen hun drijfvermogen aanpassen en zo op en neer bewegen in de waterkolom volgens een vooraf bepaald pad. Op die manier kunnen ze gedurende verschillende weken de bovenste 1.000 m van onze oceaan observeren. Dit maakt gliders uitstekend geschikt om op een onnavolgbare wijze grootschalige processen in onze oceaan in kaart te brengen en bijvoorbeeld effecten van de klimaatverandering te doorgronden.
Als kers op de taart, bezocht Hare Majesteit Koningin Mathilde op 3 september 2024 het vernieuwde Marien Station Oostende en de VLIZ-vloot. Het bezoek kaderde binnen het ambassadeurschap van de Koningin voor de Agenda 2030 van de Verenigde Naties, en t.b.v. de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Met deze SDG’s wil de internationale gemeenschap het hoofd bieden aan de grote mondiale uitdagingen zoals armoede, klimaatverandering, of toenemende ongelijkheid. De Koningin kreeg een inhoudelijke uitleg over de werking van het onderzoeksinstituut, een bezoek aan verschillende labofaciliteiten in het MSO, en een rondleiding in het zeebelevingslab. Vervolgens ging Hare Majesteit aan boord van het Vlaamse onderzoeksschip Simon Stevin (Vloot dab – Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust, MDK). Er volgde een korte rondvaart met duiding bij het zeewetenschappelijk onderzoek van het VLIZ en een demo met de werkboot Abbé Mann en de autonome robot USV Adhemar.