VLIZ primus in projectfinanciering

Het VLIZ ontvangt jaarlijks een toelage van de Vlaamse overheid (Departement Economie, Wetenschap en Innovatie - EWI), en van de provincie West-Vlaanderen. Deze subsidies vult het VLIZ aan met financiering uit competitieve bronnen; van Vlaamse over federale tot Europese financieringskanalen. Op het vlak van projecttoekenning en -financiering was 2023 een uiterst succesvol jaar voor het VLIZ. Het totaal aantal projecten en projectvoorstellen dat VLIZ in 2023 uitvoerde of aanvatte bedroeg 144 (zie ook KPI 7). Het gaat om 101 goedgekeurde voorstellen en lopende projecten (naast 17 afgekeurde projectvoorstellen). Voor 26 projectvoorstellen verwachten we nog een finale beslissing.

Een belangrijk aandeel van de in 2023 verworven subsidies zijn Europees, met name uit het kaderprogramma ‘Horizon Europe’. Nieuw aan dit achtste kaderprogramma is de introductie van Missions, waaronder de missie 'Herstel onze oceaan en wateren tegen 2030', ook wel Mission Ocean genoemd. In deze ‘Mission Ocean’ heeft Vlaanderen een groot aandeel in deelnames en budget. Met 9 goedgekeurde projecten (goed voor 6,9 miljoen euro aan financiering) levert het VLIZ een significante bijdrage aan dit succes. Meer nog, in heel Europa is het VLIZ met voorsprong hét meest succesvolle instituut wat betreft het binnenhalen van Mission Ocean financiering.

De top-10 van de meest succesvolle deelnemers en hun netto financiering (in euro) van de Mission Ocean binnen het kaderprogramma HorizonEurope.

In 2023 startten twee grote HorizonEurope-projecten waarvan het VLIZ coördinator is. Een primeur voor de onderzoeksinstelling. In juni schoot INSPIRE (Innovative Solutions for Plastic Free European Rivers) uit de startblokken. Het project wil verschillende technologieën en oplossingen samenbrengen die zich richten op detectie, inzameling en preventie van zwerfvuil, plastic en macroplastics in rivieren en op rivieroevers. Het consortium bestaat uit 25 partners verspreid over Europa en één partner uit Thailand. Naast het coördinatorschap staat het VLIZ in voor het databeheer en voor de kwantificering van de efficiëntie van de acties ondernomen om de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen.

In september ging DTO-Bioflow (Integration of biodiversity monitoring data into the Digital Twin Ocean) van start op de InnovOcean Campus. Het project heeft tot doel voorheen niet beschikbare of moeilijk toegankelijke gegevens over mariene biodiversiteit op te nemen in de biodiversiteitscomponent van de EU Digital Twin Ocean. De Digital Twin Ocean is een een digitale voorstelling van de oceaan met als ambitie kennis over de oceaan gemakkelijk beschikbaar te maken voor burgers, ondernemers, wetenschappers en beleidsmakers. DTO-Bioflow moet duurzame gegevensstromen voor onderzoek naar mariene biodiversiteit garanderen. Het consortium omvat 30 partners uit 14 landen, waaronder onderzoekinstellingen, onderzoeksinfrastructuren (bijv. EMBRC, LifeWatch), netwerken (MBON), organisaties (ICES), mondiale aggregators en platformen (OBIS). Naast projectcoördinator, is het VLIZ ook gastheer en technisch manager van het European Marine Observation and Data Network (EMODnet)-portaal.

Met de toekenning van het SUBNORDICA-project in 2023 kan het VLIZ voor het eerst genieten van ‘ERC Synergy Grant’ ondersteuningsinstrumenten. Dergelijke exclusieve beurzen van de Europese onderzoeksraad (ERC) gaan enkel naar grootschalige overkoepelende projecten die samenwerkingen van meerdere uitmuntende instellingen vereisen om hun ambitieuze doelen te bereiken. Het SUBNORDICA-project zal diepgaand onderzoek voeren naar het verdronken en begraven landschap in de Noordzee en Baltische Zee. Het project is een samenwerking tussen het Moesgaard Museum, de universiteiten van Aarhus en Bradford en het Duitse onderzoeksinstituut NIhK. Onderzoekers van Bradford zullen samen met het VLIZ, de Geologische Dienst van Nederland (TNO), en de universiteit van York de exploratie in de zuidelijke Noordzee leiden.