ROV Zonnebloem
Het VLIZ Marine Robotics Centre bezit de Remotely Operated Vehicle of ROV Zonnebloem (*) die nationaal, voor onderzoek in het Belgisch deel van de Noordzee, en internationaal, voornamelijk voor diepzeeonderzoek, ingezet wordt vanop onderzoeksschepen.
Wat is een ROV en hoe werkt het?
Een 'Remotely Operated Vehicle' (ROV) is een onderwaterrobot die verbonden is met, en gecontroleerd wordt door operatoren aan het oppervlak. ROV Zonnebloem – eerder Genesis genoemd (*) – kan tot op een diepte van 1300 m duiken. Tijdens internationale campagnes duikt de ROV vooral in de diepzee om er de nog weinig gekende oceaanranden en biodiversiteit te exploreren. De onderwaterrobot filmt en neemt stalen van diepzeecanyons, koudwaterkoraalriffen, carbonate mounds, moddervulkanen, methaanbronnen, etc. Sinds 2015 is de ROV Genesis ook operationeel in het Belgisch deel van de Noordzee, vanop de RV Simon Stevin, om in de ondiepe kustwateren de fauna in beeld te brengen en scheepswrakken en zeebodemstructuren te bekijken.
De compacte ROV Zonnebloem is uitgerust met een Tether Management System (TMS). De TMS is de garage waarin de ROV wordt neergelaten en omhoog getild. Ze fungeert als de thuisbasis voor de ROV zodra deze de staalnamelocatie heeft bereikt. Een piloot volgt elke actie op schermen in de controlekamer – een container gemonteerd op het onderzoeksschip.
Het onderwatervoertuig is uitgerust met verschillende lichten, met zowel kleuren- als hoge resolutie video- en fotocamera's die kunnen filmen en foto's maken, en met een lasermeetsysteem. De diepte, koers, hoogte, zwelling en helling worden continu geregistreerd, evenals de temperatuur en het zoutgehalte van het water. Een hydraulische werkarm kan eenvoudige bemonstering uitvoeren of kleine bodemkernen nemen en stelt de ROV in staat andere onderwatermachines te helpen.
► Klik hier voor een infographic over ROV Zonnebloem (ex Genesis)
► Klik hier voor een animatie over de werking van ROV Zonnebloem (ex Genesis)
► Klik hier voor foto's van ROV Zonnebloem (ex Genesis)
► Klik hier voor filmpjes van ROV Zonnebloem (ex Genesis)
Waarom een ROV gebruiken?
- Een ROV kan stalen verzamelen op moeilijk bereikbare plaatsen zoals diepzeekloven, koudwaterkoraalriffen, carbonaatheuvels, moddervulkanen, methaanbronnen, enz.
- Hotspots van het leven worden vaak ontdekt in extreme milieuomstandigheden. Dergelijke hotspots kunnen levensvormen bevatten die soms volledig nieuw zijn voor de wetenschap. De ROV is een ideaal instrument om dergelijke hotspots te verkennen.
- Realtime zicht op de zeebodem op grote diepte.
Campagnes
De ROV is sinds 2006 operationeel onder de naam ROV Genesis en verkende zo goed als alle oceaanbekkens: van de Atlantische Oceaan over de Indische Oceaan, de Zuidelijke Stille Oceaan tot de Zuidelijke Oceaan. De onderwaterrobot heeft, anno 2018, reeds 29 expedities op de teller staan. Een overzicht van de campagnes waarop de ROV actief was:
|
Locatie |
Datum |
Onderzoeksschip |
| Belgisch deel van de Noordzee - Kwinte bank & Thornton gebied | November 2019 |
RV Simon Stevin |
| Middellandse Zee (Golf van Malaga) | Augustus 2019 |
RV Sarmiento de Gamboa |
| Porcupine Basin (ten westen van Ierland) | Juni 2019 |
RV Belgica |
|
Middellandse Zee (Golf van Malaga) |
Augustus 2018 |
RV Sarmiento de Gamboa |
|
Belgisch deel van de Noordzee – verschillende locaties |
Juli 2018 |
RV Simon Stevin |
|
Porcupine Basin (ten westen van Ierland) |
Mei - Juni 2018 |
RV Belgica |
|
Belgisch deel van de Noordzee – verschillende locaties |
Augustus 2017 |
RV Simon Stevin |
|
Rockall Bank, t.h.v. West-Ierland |
Mei 2017 |
RV Pelagia |
|
Belgisch deel van de Noordzee t.h.v. de Hinderbanken |
Augustus 2015 |
RV Simon Stevin |
|
Atlantische Oceaan t.h.v. Galicische Rand |
September 2014 |
RV Meteor |
|
Middellandse Zee (Alboran Zee) |
Juni 2014 |
RV Pelagia |
|
Atlantische Oceaan t.h.v. Westelijke Iberische Rand |
Mei 2014 |
RV Pelagia |
|
Dogger Bank |
September 2013 |
RV Pelagia |
|
Western Iberian Margin - Lissabon (Portugal) |
Juni 2013 |
RV Belgica |
|
Alboran Sea - Motril (Spanje) |
April 2013 |
RV Pelagia |
|
Dogger Bank |
Juni 2012 |
RV Pelagia |
|
Offshore Northern Perth Basin, Indian Ocean - Fremantle (Australië) |
Oktober 2011 |
RV S. Surveyor |
|
Haakon Mosby Mud Volcano - Tromsø (Noorwegen) |
September 2010 |
RV Maria S. Merian |
|
Guilvinec Canyon - Bay of Biscay |
Juni 2010 |
RV Belgica |
|
Whittard Canyon - Bay of Biscay |
Juni 2010 |
RV Belgica |
|
Antarctic Penninsula - western and eastern side - Punta Arenas (Chili) |
Januari-Maart 2010 |
RVIB Nathaniel B. Palmer |
|
Cabo Ortegal - Vigo (Spanje) - Zeebrugge (België) |
Mei-Juni 2009 |
RV Belgica |
|
Gulf of Cadiz - Cadiz - Vigo (Spanje) |
Mei 2009 |
RV Belgica |
|
West Nile Delta - Heraklion (Griekenland) - Port Said (Egypte) |
November 2008 |
RV Pelagia |
|
Guilvinec Canyon - Bay of Biscay - Brest (Frankrijk) - La Coruna (Spanje) |
Mei-Juni 2008 |
RV Belgica |
|
Gulf of Cadiz - Cadiz (Spain) |
Juni 2007 |
RV Belgica |
|
Hikurangi Margin - Napier - Auckland (Nieuw Zeeland) |
Februari 2007 |
RV Sonne |
|
Denmark Strait - Reykjavik (IJsland) |
September 2006 |
RRS Discovery |
|
La Chapelle Bank - Brest (Frankrijk) & Bantry Bay - Cork (Ierland) |
Juni 2006 |
RV Belgica |
Geschiedenis
De ROV is operationeel vanaf 2006 onder de naam Genesis. De onderwaterrobot en de bijhorende apparatuur werden aangekocht door de Universiteit Gent en in gebruik genomen door het Renard Centre for Marine Geology en de Sectie Mariene Biologie. In 2012 schonk de Universteit Gent de ROV Genesis aan het VLIZ dat het beheer en de operaties van de onderwaterrobot op zich nam. Een concrete samenwerking tussen VLIZ en NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) is afgesloten om het beheer en de inzet van de ROV mogelijk te maken. Sinds 2015 wordt de ROV ook regelmatig ingezet voor onderzoek in het Belgisch deel van de Noordzee. Dit gebeurt vanaf de RV Simon Stevin.
(*) Naar aanleiding van de officiële lancering van het VLIZ Marine Robotics Centre in september 2019 werd de ROV genesis herdoopt tot ROV Zonnebloem. Met de naamgeving van zijn onderwaterrobots wil het VLIZ de spitvondige uitvinders en professoren eren uit beroemde Belgische stripreeksen. Professor Zonnebloem is een personage uit de stripreeks Kuifje van tekenaar Hergé.
Gebruik maken van de ROV?
Het doel blijft om de ROV Zonnebloem wereldwijd in te zetten voor marien onderzoek, zowel door VLIZ gestuurd als op vraag van andere mariene onderzoeksgroepen. Indien u als marien wetenschappelijk instituut gebruik wenst te maken van de ROV, contacteer dan het Marine Robotics Centre van VLIZ: mrc@vliz.be
Gebruik en voorwaarden
Opgelet! Indien u als wetenschapper gebruik maakt van de ROV die door het VLIZ ter beschikking gesteld wordt, gelieve daar dan als volgt aan te refereren in uw publicaties: 'Dit werk werd ondersteund door data & infrastructuur beschikbaar gesteld door het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ)'.
Technische details
De ROV die het VLIZ ter beschikking heeft, is een ROV en van het type Cherokee ROV, Sub Atlantic, Aberdeen. Dit instrument bevat volgende technische informatie:
- ROV dimensies
- Lengte: 1.4 meter
- Breedte: 1 meter
- Hoogte: 1.1 meter
- Gewicht: ~300 kg
- TMS dimensies
- Lengte: 2 meter
- Breedte: 1.2 meter
- Hoogte: 2.4 meter
- Gewicht: ~700 kg
Totaal gewicht gecombineerd systeem: 1500 kg
- Operationele parameters
- maximale operationele diepte: 1300m
- 4 voorstuwingsmotoren
- gegevensweergave in videobeeld
- Wetenschappelijke uitrusting
- High definition camera met lasers
- Standard definition camera's (4)
- Blueview akoestische camera
- CTD-sensor
- Arm-manipulator
- Staalname systeem