Naast klimaat, vormt ook biodiversiteit – als schakel in de Klimaat-Oceaan-Biodiversiteit nexus – een prioriteit voor het onderzoeksdepartement van het VLIZ.
Sinds de oprichting in 1999 draagt het VLIZ biodiversiteit hoog in het vaandel. Zo mocht het als data, communicatie- en informatiecentrum fungeren binnen het prestigieuze en ambitieuze Europese MarBEF-project ('Marine Biodiversity and Ecosystem Functioning'). Dit project gaf in 2004 aanleiding tot het Europese Register voor Mariene Soorten (ERMS), en ontwikkelde zich in 2007 tot WoRMS, het Wereldregister voor Mariene Soorten (WoRMS). Mede daardoor kreeg VLIZ binnen het Europese LifeWatch-gebeuren een centrale rol toebedeeld: het voorzien in een ‘Species Information Backbone’ voor mariene biodiversiteit. Ook zocht en vond VLIZ aansluiting bij het wereldwijde ‘Census of Marine Life' netwerk (CoML; 2000-2010) en bij het ‘Ocean Biodiversity Information System’ (OBIS), een gedistribueerde databank m.b.t. het voorkomen van zeeleven wereldwijd.
Meer dan vijftien jaar na de eerste voorzichtige stappen is het door VLIZ gehoste en beheerde WoRMS dé standaard voor mariene soorten wereldwijd. WoRMS levert data aan de Catalogue of Life, de meest volledige consistente lijst van levensvormen op aarde. Alle inhoud van WoRMS is gelinkt aan een of meerdere van de 400.000+ beschikbare referenties in het systeem. WoRMS steunt daarbij op de vrijwillige hulp van een groot aantal taxonomische experten wereldwijd. Maar ook samenwerkingen met bestaande kwaliteitsdatabanken zoals FishBase en AlgaeBase leiden tot heel wat input.
In 2023 kondigde WoRMS met trots zijn samenwerking met de Ocean Census aan. Ocean Census, gelanceerd door The Nippon Foundation en Nekton in april 2023, bouwt voort op grote programma's uit het verleden zoals de Challenger Expedities (1872-1876, de geboorte van de moderne mariene wetenschap) en The Census of Marine Life (2000-2010). Ocean Census vertegenwoordigt een wereldwijd consortium dat zich toelegt op de snelle ontdekking en bescherming van zeeleven. Het is haar ambitieuze doelstelling om in het komende decennium 100.000 nieuwe soorten te ontdekken. De samenwerking tussen WoRMS en Ocean Census zal de expertise en het wereldwijde leiderschap van WoRMS in mariene taxonomie en taxonomisch gegevensbeheer inzetten om een leidende rol te spelen in het engagement van Ocean Census.
De taxonomische specialisten die WoRMS vrijwillig ondersteunen, krijgen de kans om deel te nemen aan alle aspecten van de Ocean Census. Van deelname aan expedities om nieuwe soorten te verzamelen tot participatie in fysieke en virtuele workshops om specimens te documenteren en te beschrijven. En van het vertellen van de buitengewone verhalen over de ontdekking van oceaanleven tot het vertegenwoordigen van Ocean Census op wetenschappelijke en oceaanevenementen. Kortom, WoRMS zal een belangrijke rol spelen in het wereldwijde samenwerkingsinitiatief.