26 / 03 / 2020
Microplastics in zeewater worden opgenomen door mariene organismen en kunnen via vis en zeevruchten op ons bord terecht komen. Foto: Shutterstock.
- Marien zwerfvuil is een wereldwijd probleem, dat blijft toenemen in alle zeeën en de oceaan. Op de zeebodem van het Belgisch deel van de Noordzee worden gemiddeld 126 afvalitems per km² aangetroffen. Op de Vlaamse stranden zijn per 100 meter vloedlijn gemiddeld 137 items te vinden.
- Zowel op de zeebodem als op het strand bestaat het overgrote deel van dat afval uit plastic (respectievelijk 90 en 80%). Ook microscopisch plastic afval (microplastics) is talrijk aanwezig in het Belgisch deel van de Noordzee.
- Momenteel is nog niet kunnen berekend worden hoeveel plastic precies vanuit de Vlaamse rivieren en havens naar zee vloeit.
- Ondertussen zijn in Vlaanderen de eerste stappen gezet richting routinematige monitoring van microplastics, maar de detectie en kwantificatie van de kleinste fractie microplastics – en al zeker deze van nanoplastics – vormen nog steeds een uitdaging voor de onderzoekers.
- Plastic afval kan, o.a. door verstikking of verstrikking, leiden tot de dood van talrijke zeedieren zoals walvissen, zeevogels en zeehonden.
- Microplastics worden opgenomen door mariene organismen en kunnen via vis en zeevruchten op ons bord terecht komen. Momenteel bestaan nog geen voedingsnormen voor microplastics. Om de risico’s voor de volksgezondheid in te schatten zijn er meer wetenschappelijke gegevens en gestandaardiseerd methodes noodzakelijk.
- Vanuit het (overheids-)beleid zijn er duidelijke noden om de problematiek van de aanwezigheid van zwerfvuil en microplastics in het milieu in België te bestuderen en aan te pakken. Zowel het Vlaams (OVAM, 2017) als federaal (De Backer, 2017) actieplan zetten in op maatregelen om marien zwerfvuil te reduceren (incl. preventie).
- Gezien het maatschappelijk belang van deze problematiek, groeit ook bij industriële spelers actief in de Blauwe Economie het bewustzijn om meer in te zetten op innovatieve oplossingen voor marien zwerfvuil en microplastiscs.
- Belgische wetenschappers startten al in 2002 met onderzoek naar de aanwezigheid en mogelijke effecten van zwerfvuil in de Noordzee en op het strand. Dit droeg al bij tot een zestigtal A1-publicaties over dit thema.
Te downloaden via de webpagina VLIZ-Beleidsinformerende Nota’s :