Unieke mariene collectie VLIZ-bibliotheek: voor en door haar gebruikers


Foto: VLIZ (Sterken)

In het nieuwe beleidsplan van de VLIZ-bibliotheek worden de inhoud en de (acquisitie)strategie van de kerncollectie duidelijk afgebakend, en enkele aspecten – zoals de dienstverlening – grondig geanalyseerd. Het document is dan ook in de eerste plaats een referentiekader voor de bibliotheek zelf.  

Zo wordt ook een nieuw classificatieschema voorgesteld, dat meer wil tegemoetkomen aan de logica van de onderzoekers en andere gebruikers. Er komt een meer functionele indeling op basis van mariene en maritieme vakdomeinen. Vormelijke categorieën – die eigenlijk alleen voor de bibliothecaris nuttig waren (bv. rapporten, bibliografieën, seriële monografieën ...) – hebben geen nut voor onze gebruikers en worden dan ook afgebouwd.

Maar het beleidsplan maakt ook duidelijk dat de inbreng van de gebruikers cruciaal blijkt in de collectievorming van de VLIZ-bibliotheek. “In de Vlaamse bibliotheekwereld wordt de gebruiker amper betrokken in het aanwervingsproces en de collectievorming”, zegt Fons Verheyde, bibliothecaris van dienst. “Maar een moderne bibliothecaris moet durven toegeven dat het onmogelijk is om de vele uiteenlopende onderzoeksdomeinen zelf in detail te kunnen opvolgen. Hulp van de gebruikers is dus niet alleen welkom, maar eigenlijk onontbeerlijk. Zij hebben immers het beste zicht op welke literatuur top is binnen hun eigen onderzoeksveld, welke zaken moeilijk te vinden zijn, enz.”

VLIZ gaat hierin veel verder dan andere wetenschappelijke bibliotheken en laat zowat alle gebruikers een actieve, participatieve rol vervullen. Dit betekent concreet dat VLIZ-medewerkers, maar ook externe gebruikers (uit universiteiten en andere wetenschappelijke instellingen, maar ook studenten, leerkrachten, gidsen- en heemkundige kringen, ngo’s e.d.m.) ontbrekende werken kunnen aanvragen. Indien relevant worden deze publicaties vervolgens aangekocht of uitgeleend via andere bevriende instellingen. “Vaak gaat het over zeldzame en moeilijk te vinden werken, waardoor onze collectie aan waarde wint. Uitzonderlijk gaat het over nieuwe werken, die onze gebruikers eerst willen kunnen inkijken vooraleer ze deze zelf aankopen. Op deze manier wordt het bredere publiek meer betrokken bij de bibliotheekbeleving en staan we nog meer ten dienste van onze lezers”, zegt het hoofd van de VLIZ-bibliotheek Heike Lust. “Met onze bib zijn we ook grote voorstanders van de Open Access-beweging die we met ons digitaal archief OMA – Open Marien Archief –  volop ondersteunen en wat onze dienstverlening extra ten goede komt.”

Inhoudelijk wordt voor de collectieopbouw sterk naar de veranderende onderzoekswereld gekeken (zoals blauwe groei en innovatie) en ingespeeld op interne ontwikkelingen in het VLIZ zelf (zoals het nieuwe VLIZ-onderzoeksmandaat). Nieuwe thema’s zijn o.a mariene biotechnologie, microplastics, mariene robotica en blauwe economie, maritieme geschiedenis en archeologie. Projectmatige voorbeelden uit 2018 zijn de verschillende artikels en boeken die gezocht werden voor de aanvulling van het World Register of Marine Species (WoRMS) of voor de uitbouw van de collectie rond maritieme geschiedenis. Er zijn echter ook meerdere voorbeelden te geven van bezoekers van buiten het VLIZ die zeer specifieke werken op het oog hadden en nergens anders geholpen konden worden. Voorbeelden zijn referentiewerken over bioluminescentie en bio-ethiek, een boek over de historische Vlaamse handel te Cadiz, een recent verschenen werk over de determinatie van mariene vissen ...

Consulteer het volledige collectiebeleidsplan van de VLIZ-bibliotheek.  

Meer informatie bij bibliothecaris Fons Verheyde (fons.verheyde@vliz.be | +32-(0)59-34 01 85) en afdelingshoofd Heike Lust (heike.lust@vliz.be | +32-(0)59-34 21 37).