19 / 11 / 2018
Op 17 oktober 2018 werd in het Duitse scheepvaartmuseum in Bremerhaven het startschot gegeven van het project North Sea Wrecks. – Foto: © DSM/Klama
De Noordzee was in tijden van oorlog een theater van allerhande militaire zee- en luchtoperaties (zee- en luchtgevechten, luchtaanvallen, zeegevechten, training, manoeuvres, ongelukken). Duizenden schepen en vliegtuigen met olie, munitie en andere gevaarlijke goederen aan boord zonken naar de zeebodem. Bovendien introduceerde men meer dan een miljoen zeemijnen in de Noordzee en na de oorlogen werd heel wat munitie, samen met ander oorlogsmateriaal, in de Noordzee gedumpt.
Bij werken op zee bestaat niet alleen het gevaar dat de resterende munitie explodeert, maar ook dat er door trillingen en dergelijk vervuilende stoffen kunnen vrijkomen. Soms wordt voor de werken starten aanwezige munitie opgeblazen. Hierbij worden de residu’s over een groter gebied verspreid en kunnen negatieve effecten optreden op het omringende milieu.
Deze en andere uitdagingen waarmee Noordzeewrakken worden geconfronteerd bij werken op zee, zijn een transnationale uitdaging waarvoor een transnationale aanpak vereist is. Het project North Sea Wrecks is een samenwerking van negen partners uit vijf landen, en heeft tot doel een instrument te ontwikkelen waarbij de potentiële milieu-impact kan worden ingeschat voordat werken op zee starten.
Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) zal zich vooral richten op de wrakken aanwezig in het Belgisch deel van de Noordzee. Enkele wrakken die nog munitie en potentieel gevaarlijke stoffen bevatten, zal VLIZ in een case study grondig onderzoeken in overleg en samenwerking met Nederlandse, Duitse en Deense onderzoekspartners. Hierbij zal de focus liggen op factoren die milieu- of explosierisico’s beïnvloeden. Naast historisch brononderzoek, zal het VLIZ hiervoor het onderzoeksschip RV Simon Stevin, ROV Genesis, de multibeam en het wetenschappelijk duikteam inzetten.
Het project North Sea Wreks wordt gefinancierd onder prioriteit 3 van het Interreg Noordzee-regio-programma, dat gericht is op het behoud van het milieu en een duurzaam beheer van de Noordzee op lange termijn. Meer info op de website van Interreg North Sea region.
Duur van het project: 4 jaar
Totaal budget: 4.2 miljoen Euro
Partners:
- Deutsches Schiffahrtsmuseum (DSM), Duitsland
- Alfred-Wegener-Institut Helmholtz-Zentrum für Polar- und Meeresforschung (AWI), Duitsland
- Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), België
- Aarhus University – Department of Geoscience, Denemarken
- NHL Stenden Hogeschool – Maritiem Instituut Willem Barentsz, Nederland
- EGEOS GmbH, Duitsland
- Periplus Consultancy BV, Nederland
- Forsvarets forskningsinstitutt / Norwegian Defence Research Establishment (FFI), Noorwegen
- Universitätsklinikum Schleswig-Holstein – Institut für Toxikologie und Pharmakologie, Duitsland
