Video: GEANS

Bij zowat alle menselijke activiteiten in de Noordzee (aquacultuur, zandwinning, baggerstort, mariene windmolenparken, scheepvaart, visserij ...) is het wettelijk verplicht om de milieu-impact ervan te monitoren. Traditioneel gebeurt dat door bodemstalen te nemen en de gevonden bodemorganismen onder een microscoop te identificeren: een bijzonder arbeidsintensief en tijdrovend proces. Nieuwe DNA-gebaseerde technieken – de zogenaamde metabarcoding – beloven dit veel sneller, goedkoper en accurater te maken. Maar vooraleer deze technieken geïmplementeerd kunnen worden in lopende monitoringsprogramma’s, moet het GEANS-project nog enkele obstakels wegwerken.

Negen partners uit België, Nederland, Groot-Brittannië, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen zullen de komende drie jaar voor enkele honderden zeebodemdieren (wormen, vlokreeften, schelpen, slangsterren,…) zogenaamde DNA-barcodes ontwikkelen. Eens die in de digitale open source DNA-bibliotheek zitten, kan men de aanwezigheid van de betreffende soorten automatisch door een machine laten detecteren in een staal met zeewater of zeebodem. 

In een zestal pilootstudies – waarbij wordt samengewerkt met bedrijven, beleidsmakers en andere belanghebbenden – zullen telkens DNA-gebaseerde technieken naast traditionele technieken worden gebruikt. Denk dan aan impactstudies rond aquacultuur, zandwining, niet-inheemse soorten of monitoringsprogramma’s in het kader van de Europese richtlijnen Natura 2000 en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie.

Het project ging officieel van start op 15 maart te Oostende. Vlaamse partners zijn ILVO en het Vlaams Instituut voor de Zee. ILVO coördineert het project, leidt de pilootstudie over zandwinning, en draagt bij aan de DNA-bibliotheek en het beleidskader. VLIZ staat in voor internationale contacten en databeheer, en draagt bij aan protocolontwikkeling, pilootstudies, product development en training. Lees het volledige persbericht naar aanleiding van de kick-off op de website van GEANS.

GEANS – Genetic tools for Ecosystem health Assessment in the North Sea region
Financiering: Interreg Noordzee
Duur van het project: 3 jaar
Totaal budget: 2.45 miljoen Euro
Website: https://northsearegion.eu/geans
Partners:

• Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedinsgonderzoek (ILVO), België
• Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), België
• SeAnalytics AB, Zweden
• Nord University, Noorwegen
• The Centre for the Environment Fisheries and Aquaculture Science (Cefas), Verenigd Koninkrijk
• Aarhus University - Det. of Geoscience, Duitsland
• Wageningen University, dept. of Animal Science, Nederland
• Senckenberg Gesellschaft für Naturforschung, Denemarken
• Naturalis Biodiversity Centre (NBC), Nederland

Contactpersonen voor dit project op het VLIZ:

• Klaas Deneudt (klaas.deneudt@vliz.be | +32-(0)479-66 02 76)
• Pascal Hablützel (pascal.hablutzel@vliz.be | +32-(0)59-34 14 16)