Multitransducer echosounder voor gedetailleerd zeebodemonderzoek in ondiepe zones

De structuren zichtbaar op het echounder-beeld (links) komen overeen met de nog in de jaren 70 dagzomende veenextractiesporen op het strand van Raversijde (rechts). Foto: Tine Missiaen (links) en E. Cools (rechts).

De multitransducer parametrische echosounder, type SES-2000 Quattro werd recent ontwikkeld door het Duitse technologiebedrijf Innomar en maakt gebruik van vier gesynchroniseerde transducers wat resulteert in zeer gedetailleerde 3D-beelden van de zeebodem en de ondergrond. Het toestel kan dus ingezet worden om begraven archeologische structuren en artefacten op te sporen in de zeebodem. Maar het kan evengoed dienen voor sedimentologisch, geotechnisch, hydrodynamisch en ecologisch onderzoek.

In mei 2015 werd met een geleende demoversie van dit type toestel een zeer succesvolle testmeting uitgevoerd nabij Raversijde waarbij o.a. oude veenafgravingen uit de Romeinse tijd, thans begraven onder het zand, met een duizelingwekkend detail in beeld konden worden gebracht. Ook werd een gedeeltelijk begraven houten scheepswrak ter hoogte van de havenmonding van Oostende en begraven objecten in de haven van Oostende geëxploreerd.  Meer details over deze eerste verkenning valt te lezen op de SeArch-website.

Na deze zeer positieve testresultaten werd begin 2016 een eigen toestel door het VLIZ aangekocht op het jaarlijkse investeringsbudget voor apparatuur. In april 2016 werd in Oostende een workshop gehouden voor een 12-tal geïnteresseerde gebruikers uit diverse universiteiten, mariene industrie (DEME, Jan De Nul), de Belgische Marine, en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed uit Nederland. Lees meer.

In september 2016 worden nieuwe metingen gepland binnen het SeArch-project om te zien in hoeverre er nog iets terug te vinden is van het verdronken middeleeuwse Oostende en Raversijde. Tussen de 14de en de 16de eeuw kreeg onze kust herhaaldelijk af te rekenen met desastreuze stormen waarbij grote stukken kust letterlijk aan de zee werden prijsgegeven en de stad, respectievelijk vossersdorp, een stuk meer landinwaarts herop te bouwen. De campagne wil onderzoeken in welke mate nog relicten van het verdwenen Oostende en Walraversijde op of onder de zeebodem bewaard gebleven zijn, en in welke mate zij ons als getuige kunnen inlichten over de langetermijnproblematiek van relatieve zeespiegelstijging. Lees meer.

Het multitransducer echosoundertoestel kan van nu af aan gebruikt worden door elke wetenschapper, weliswaar enkel onder begeleiding van een mariene technicus van het VLIZ. De echosounder kan worden ingezet aan boord van RV Simon Stevin of vanop andere, zelfs kleinere, schepen. Contacteer hiervoor André Cattrijsse.


Multitransducer echosounder en seismische boordconsole (links). Multitransducer echosounder gemonteerd in paal aan de zijkant van het schip (rechts). Foto: Innomar (links) en Tine Missiaen (rechts)