KustINzicht 2019: handig zakboekje vol kustspecifieke cijfers voor gebiedseigen aanpak

Foto: VLIZ

De Vlaamse kust moet op een beperkt oppervlak een hele waaier aan gebruikers en functies bedienen: gaande van belangrijke economische actoren zoals havens en het kusttoerisme, de ontwikkeling van een unieke natuur op strand en duinen, tot de intense landbouwactiviteiten in de het hinterland. Dit zorgt ervoor dat de kust dagelijks geconfronteerd wordt met gebiedsspecifieke fenomenen en bestuurlijke vraagstukken op sociaal, economisch en ecologisch vlak.

Denk maar aan seizoenale pieken in kusttoerisme waaruit dan o.a. seizoensarbeid en een hoge mobiliteitsdruk voorvloeien. Aan de kust is er ook een specifiek sociaal weefsel aanwezig met veel tweedeverblijvers, een hoge vergrijzingsgraad, en een hoge werkloosheidsgraad en kansarmoede. Verder zorgen de ligging aan zee en het landgebruik dat de kustregio sterk onderhevig is aan de gevolgen van klimaatverandering. De kust moet beschermd worden tegen de zeespiegelstijging, terwijl het hinterland dan weer uitdagingen genoeg heeft aan de waterbevoorrading en de verzilting.

Enkele markante cijfers:

• De Belgische kustzone behoort tot een van de dichtsbevolkte regio’s in het Noordzeegebeid. In de kustgemeenten is 30% procent van de bevolking 65-plusser. Sinds 2000 steeg hun aantal met bijna 46%, terwijl de stijging in gans West-Vlaanderen gemiddeld 23,5% bedraagt. Dit geeft extra uitdagingen voor de zorgsector.
• 16% van de beroepsbevolking is actief in de zorgsector en is daarmee een belangrijke tewerkstelling in de regio. Toch is de toeristische sector de belangrijkste economische motor voor de regio, meer nog dan de havens van Oostende en Brugge. 
• 39% van alle woongelegenheden in de kustgemeenten is geen permanente verblijfsplaats. Dat is een heel stuk hoger dan het West-Vlaams gemiddelde van 23%. De onderbenutting of structurele leegstand is voornamelijk te wijten aan het hoge aandeel aan tweedeverblijven. 
• Door de intensieve landbouw en de vele toeristen in de zomermaanden is er een hoge nood aan voldoende (drinkbaar) water. Ook de verzilting vormt een toenemend risico door langere en frequentere periodes van droogte en de stijgende zeespiegel. Die steeg sinds 1951 met 12,9 centimeter.

De eigenheid van de kustzone noodzaakt een gebiedsgerichte wetenschappelijke kennisbasis. Het VLIZ en de Provincie West-Vlaanderen willen met KustINzicht2019 neutrale en wetenschappelijk-onderbouwde cijfers en tijdsreeksen geven voor verschillende sectoren en disciplines. De bedoeling is niet enkel om lokale beleidsmakers en belanghebbenden te informeren, maar evenzeer om de zichtbaarheid en toegankelijkheid van kustgebonden kennis te verhogen. KustINzicht fungeert als een doorverwijsportaal naar andere informatie- en databronnen zoals o.a. de Kennisgids van het Compendium voor Kust en Zee, het Kustportaal, Provincies in cijfers, etc.

KustINzicht is beschikbaar als een boekje in een handig zakformaat, maar kan ook gedownload worden via de website van het Compendium voor Kust en Zee. Later dit jaar zullen de cijfers en kaarten van KustINzicht zullen beschikbaar worden gemaakt in het geoportaal van het Kustportaal.be.