19 / 06 / 2020
Foto: VLIZ (Leontien de Wulf)
De wetenschap kan momenteel niet exact zeggen hoeveel plastic er via rivieren naar zee stroomt, en waar dat plastic zich op een bepaald moment precies bevindt. Bestaande bemonsteringen van water en sediment blijven zeer tijds- en arbeidsintenstief. Daarom zijn innovatieve en geautomatiseerde detectiemethoden nodig. Ze moeten sneller en meer gedetailleerde data aanleveren om computermodellen te voeden die de stroom van het plastic berekenen, de accumulatiezones identificeren, en helpen om de verdeling van het plastic in de waterkolom en sedimenten beter te begrijpen.
In het door de Vlaamse overheid gefinancierde cSBO-project PLUXIN (Plastic Flux for Innovation and Business Opportunities in Flanders) slaan VLIZ, VITO, Universiteit Gent, Universiteit Antwerpen en KU Leuven – samen met de Blauwe Cluster en 13 bedrijven – de handen in elkaar om de plasticvervuiling in enkele Vlaamse havens en rivieren in kaart te brengen en innovatieve oplossingen tot sanering te bedenken.
In dit driejarig project (september 2020-2023) staat de ontwikkeling van een 2 dimensioneel-horizontaal verspreidingsmodel van plastic centraal. Met experimenten, staalnames en veldtesten kan het model verfijnd worden. Teledetectie en artificiële intelligentie moeten plastic afval automatisch kunnen detecteren en identificeren. Naast de horizontale spreiding zullen ook de verticale bewegingen van het plastic in de waterkolom in kaart gebracht worden, zowel met labotesten als in situ staalnames. Hierbij worden factoren zoals verwering, aangroei door organismen (biofouling) en fragmentatie in rekening gebracht.
PLUXIN gaat ook uitgebreid in op de mogelijkheden voor economische en maatschappelijke valorisatie. Dankzij de sterke kennisbasis en de ruime technologische knowhow van de projectpartners moet de nieuw verworven kennis leiden tot innovatieprojecten voor Vlaamse bedrijven en kennisinstellingen actief in waterwerken, observatie, sanering en afvalverwerking. De strategie van de Blauwe Cluster is hierbij om het probleem stroomopwaarts aan te pakken: het plastic tegen te houden voordat het in zee terechtkomt of/en het via commerciële saneringsinitiatieven te verwijderen uit water en sedimenten.
De projectpartners worden hierin bijgestaan door een uitgebreide (internationale) wetenschappelijke adviesraad, overheidsinstanties en burgerorganisaties. Op die manier kan men dit project zien als een platform waar zowel kennisinstellingen, bedrijven, externe wetenschappers, beleidsmakers én burgers met elkaar in dialoog gaan om toekomstige ontwikkelingen in het kader van de blauwe innovatie in Vlaanderen aan te gaan.
Het Vlaams Instituut voor de Zee is coördinator van het PLUXIN-project. Het zal de projectpartners ondersteunen bij de bemonstering van micro- en macroplastics, en bij experimenteel werk in het Marien Station Oostende. Het VLIZ is tevens verantwoordelijk voor het werkpakket rond de valorisatie van de onderzoeksresultaten om tot baanbrekende commerciële initiatieven te komen voor de sanering van plastics in water en sedimenten.
Partners PLUXIN:
- Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ),
- VITO - Teledetectie en Aardobservatieprocessen (EWI-TAP),
- KU Leuven - Departement Burgerlijke Bouwkunde, Afdeling Hydraulica,
- UAntwerpen - Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer (UA-ECOBE),
- UGent - Laboratorium voor Milieutoxicologie en Aquatische Ecologie (Ghentoxlab),
- De Blauwe Cluster en 13 industriële partners (Xenics, Laboratorium Ecca, Colruyt, Port of Oostende, IMDC, North Sea Port Flanders, ANTEA Group, DEME, Multi NV)
Contactpersoon op het VLIZ: Gert Everaert: gert.everaert@vliz.be