FACT CHECK: Risico op COVID 19-besmetting via zeewater en strandzand zeer klein

Foto: © Paul van der Heyde

De kust staat voor de Belg op nummer een als favoriete vakantiebestemming. Zo komen elke zomer ongeveer 6 miljoen dagjestoeristen naar onze kust, voornamelijk om er te wandelen op het strand of de dijk, te baden in de zee en te genieten van de gezonde zeelucht (KustINzicht2019). Het opnieuw openstellen van de kust en de stranden voor recreatie en toerisme na de (beperkte) COVID-19 lockdown, is dan ook geen triviaal vraagstuk.

Ter ondersteuning van de huidige afbouwstrategie stelde het VLIZ een beleidsinformerende nota op die de ‘Wetenschappelijke kennis over het coronavirus SARS-CoV-2 in de context van de Vlaamse stranden’ bundelt.

Deze nota geeft gericht aandacht aan het risicobeheer en onderbouwing van mogelijke beleidsmaatregelen voor drie specifieke thema’s. Wel dient hier eerlijkheidshalve bij gezegd dat er nog heel wat hiaten zijn in de wetenschappelijke kennis om de risico’s op een sluitende wijze in te kunnen schatten.
 

• Risico op besmetting via zeewater

Het potentieel gevaar voor een mogelijke aanwezigheid van en besmetting door het SARS-CoV-2 virus in zeewater, doet zich voornamelijk voor als bij overvloedige regenbuien onbehandeld afvalwater in zee zou terecht komen. Gezien de sterke verdunning in zeewater, en het ontbreken van bewijs dat het SARS-CoV-2 virus besmettelijk is in afvalwater, stellen de experten dat het risico op besmetting via zeewater zeer klein is.
 

• Risico op besmetting via plastic en zwerfvuil

Het risico op besmetting via zwerfvuil op het strand, stelt zich voornamelijk bij recent (‘vers’) achtergelaten afval zoals sigarettenpeuken, medisch beschermingsmateriaal (bv. mondmaskers) en gebruikersplastic (bv. drinkflessen, plastic bestek). Gezien het toeristisch strand de plaats bij uitstek is waar veel mensen samenkomen en waar grote hoeveelheden zwerfvuil achtergelaten worden, is een aangepaste strategie van het afvalbeheer aangewezen om besmettingen via deze weg te voorkomen.
 

• Risico op besmetting via zand

Gezien de gevoeligheid van het virus aan warmte en uitdroging, is het aannemelijk te stellen dat het virus niet lang kan overleven in het droog zand tijdens de zomermaanden, wat het risico op besmetting minimaliseert. Ook voor menselijke ontlasting in zand achtergelaten kan een potentieel risico niet uitgesloten worden. Naast burgerzin en de algemene richtlijnen rond ‘social distancing’, kan dit risico verder gereduceerd worden door voldoende sanitaire gelegenheden te voorzien in de nabijheid van het strand.

De studie adviseert dat nieuwe wetenschappelijke studies en observaties over de verspreiding en de potentiële humane transmissie van het SARS-CoV-2 virus in zeewater (zout water) en zand cruciaal zijn om op korte termijn te komen tot een betere beoordeling van het besmettingsgevaar aan de Vlaamse kust.

De volledige nota kan u hier downloaden.

Te citeren als:
Devriese, L.I.; Pirlet, H.; Nauwynck, H.; Janssen, C.; Boon, N.; Arends, J.B.A.; Maelfait, H.; Rubbens, P.; Vandegehuchte, M.; Verleye, T.; Lescrauwaet, A.-K.; Mees, J. (2020). Fact Check. Wetenschappelijke kennis over het coronavirus SARS-CoV-2 in de context van de Vlaamse stranden. VLIZ Beleidsinformerende Nota's, 2020_003. Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ): Oostende. ISBN 9789492043948. 25 pp. [meer]

Voor meer informatie, contacteer Jan Seys, persverantwoordelijke van het VLIZ: jan.seys@vliz.be

Herbeluister hier het interview in De Wereld Vandaag op Radio 1 van 11 mei 2020.