Duurzame interactie tussen de blauwe economie en ecosysteemdiensten in Belgisch Noordzee


Foto: PIXABAY (Jatblad)

Door de ontwikkeling van de blauwe economie nemen de menselijke activiteiten op zee toe en worden ze steeds gevarieerder. Een duurzaam gebruik en beheer van het mariene milieu is dan ook een grote uitdaging. Voor bedrijven en het beleid is het interessant om goed te kunnen inschatten wat precies het effect is nieuwe economische activiteiten op het ecosysteem, zijn structuur (bv. biodiversiteit) en functie (bv. voedselketens, biogeochemie), zijn capaciteit om goederen en diensten te leveren (bv. vastlegging van koolstof) en de daaruit voortvloeiende gevolgen te evalueren.

Momenteel ontbreekt het echter aan een algemene en toepasbare meetmethode om de milieu-impact van lokale, regionale en wereldwijde (socio-)economische activiteiten op zee te kwantificeren. Binnen het door de Vlaamse overheid gefinancierde SUMES-project – dat in september 2020 van start gaat en tot augustus 2023 loopt – wordt een uitgebreid model ontwikkeld dat moet nagaan in welke mate het mariene ecosysteem in staat is om goederen en diensten te leveren. Dit aan de hand van bestaande indicatoren voor ecosysteemdiensten, in combinatie met een risicobeoordeling en levenscyclusanalyse.

Het project richt zich in eerste instantie op het Belgisch deel van de Noordzee. Het beoogt om mariene actoren en onderzoeksinstellingen te voorzien in betrouwbare en diepgaande inzichten in de oorzaak-gevolgketens. Met de bekomen informatie zal vervolgens een kader uitgewerkt worden om het besluitvormingsproces te ondersteunen. Een beter inzicht in het multidisciplinaire en intensieve gebruik van deze zone zal het ook mogelijk maken om maatregelen te ontwikkelen op het vlak van klimaatverandering, voedsel- en energiezekerheid en menselijke gezondheid.

Binnen het SUMES-project wordt nauw samengewerkt tussen bedrijven, wetenschappers en overheidsinstellingen. De uitvoering ervan ligt bij een consortium bestaande uit onderzoeksgroepen van de universiteiten van Gent en Antwerpen, en het Vlaams Instituut voor de Zee. De Blauwe Cluster vormt in het project de brug naar de 8 industriële partners (DEME, Colruyt, IMDC, Port of Zeebrugge, eBO-Enterprises, Vlaamse Visveiling, Harsonic en Maritech) en de 2 overheidsinstanties (POM West-Vlaanderen; FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu).

Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) neemt met zijn expertise in mariene data-acquisitie en -visualisatie de taak op zich om bestaande gegevens voor het (semi-)kwantificeren van ecosysteemdiensten in de Belgische Noordzee te identificeren, te verzamelen, te controleren, beschikbaar te stellen, te visualiseren en op te slaan. Daarnaast leidt VLIZ ook een werkpakket waarin de huidige en toekomstige vraag naar ecosysteemdiensten in het Belgische deel van de Noordzee wordt onderzocht en in een juridisch-politieke context geplaatst.

Partners:
  • UGent -  Sustainable Systems Engineering (STEN) – project leader
  • UGent - Laboratory for Environmental Toxicology and Aquatic Ecology (Ghentoxlab),
  • Universiteit Antwerpen - Ecosystem Management Research Group (UA-ECOBE),
  • Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ),
  • De Blauwe Cluster; 8 industriële partners (DEME, Colruyt, IMDC, Port of Zeebrugge, eBO-Enterprises; Vlaamse Visveiling; Harsonic; Maritech) en twee overheidsinstanties (POM West-Vlaanderen; FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu)
Met de steun van: VLAIO – Agentschap Innoveren en Ondernemen (Vlaamse overheid)

Looptijd: september 2020 – augustus 2023