Dankzij vele handen wordt het Wereldregister voor Mariene Soorten alsmaar completer

Verschillende groepen van WoRMS-editors (hier specialisten in Amphipoda) werden in 2016 ondersteund door LifeWatch Belgium om op VLIZ in Oostende overleg te plegen en het soortenregister aan te vullen. Foto: VLIZ.

LifeWatch-databeurzen
Begin 2015 werd een oproep gelanceerd voor kleine, doelgerichte databeurzen die moesten dienen om bepaalde hiaten in WoRMS in te vullen. Via het LifeWatch-project (www.lifewatch.be) werd een specifiek budget ter beschikking gesteld om experten een tijdje te laten werken op hun specifieke taxonomische groep om namen te vervolledigen en te verifiëren. Voor die groepen die al dicht bij de finale afwerking stonden, voorzag de beurs in het aanvullen van documenten zoals de originele beschrijving van de soorten, het toevoegen van type-locaties, of werd ingezet op het toevoegen van synonieme namen. In totaal werden 17 LifeWatch-databeurzen toegewezen met een brede verscheidenheid in de taxonomische groepen Amphipoda (4), Asteroidea (1), Hippoidea-Epicaridea-Rhizocephala (1), Isopoda (2), Mollusca (3), Nematoda (3), Polychaeta (1), Porifera (1) en Tardigrada (1). Over al deze databeurzen heen werden ongeveer 3 400 nieuwe taxa aan WoRMS toegevoegd. Een overzicht van deze databeurzen – met hun doel en eindverslag – is beschikbaar via de WoRMS-website.
 
Ascidiacea World Database workshop
Van 15 tot 17 februari 2016 kwamen acht deskundigen rond zakpijpen (Ascidiacea) uit alle hoeken van de wereld – en een speciale gast, de wereldberoemde taxonome van zakpijpen Françoise Monniot – voor het allereerst bijeen. Ze maakten plannen voor het verder uitbouwen van een wereldregister voor zakpijpen (Ascidiacea World Database). Tijdens deze workshop werden kennishiaten geïdentificeerd en andere kwesties aangepakt. Na de hands-on training “hoe online werken met de WoRMS-interface” werden in de resterende dagen vele soorten zakpijpen en hun verspreiding toegevoegd, en diverse taxonomische problemen opgelost. Het register is online beschikbaar op www.marinespecies.org/ascidiacea.

World Register of Cave Species workshop
Met de financiële steun van LifeWatch is ook gestart met een wereldregister van soorten die leven in mariene en anchialiene grotten wereldwijd (World Register of Cave Species  - WoRCS). Van 22 tot en met 25 februari 2016 kwamen acht deskundigen bijeen in Oostende en maakten ze afspraken voor de opstart en verdere invulling van een database met taxonomische en ecologische informatie rond deze soorten. Tijdens de hands-on sessie werden maar liefst 900 bekende grotsoorten als dusdanig aangeduid in de databank. Het huidige overzicht is online raadpleegbaar via: www.marinespecies.org/worcs.

World Amphipoda Database workshop
Op 4 en 5 april 2016 organiseerde het VLIZ een derde LifeWatch-WoRMS workshop voor de editor-experten van vlokreeftjes (Amphipoda), en dat voor het eerst sinds de lancering van de World Amphipoda Database in 2013. Een meerderheid van de actieve editors was aanwezig (22 van de 32). Tijdens de tweedaagse workshop lag de nadruk grotendeels op een hands-on opleiding door het WoRMS Data Management Team (DMT) voor het online aanvullen van de World Amphipoda Database. Alle experten  vulden ter plekken heel wat nieuwe taxa en informatie aan en bewerkten bestaande gegevens, die zowel inhoud als kwaliteit van de databank verbeterden.

World Ostracoda Database workshop
Van 17 tot 20 mei 2016 werd in Oostende een vierde workshop georganiseerd voor de editors actief in de World Ostracoda Database (WOD). De toekomstplannen voor deze databank werden besproken en concrete plannen werden gemaakt om deze taxonomische groep verder in WoRMS aan te vullen . Daarnaast werden ook hier de  experten getraind in het gebruik van de online interface en de beschikbare hulpmiddelen. In de World Ostracoda Databank zullen op termijn ook honderden kwalitatieve foto’s (genomen via optische en elektronenmicroscopie) worden geïntegreerd. Alle taxonomische informatie over deze groep is terug te vinden op www.marinespecies.org/ostracoda.

Register of Antarctic Species Workshop
Het Register voor Mariene Antarctische Soorten (RAMS) ging jaren geleden van start, en heeft als doel zoveel mogelijk mariene Antarctische soorten te identificeren. Sinds de start is er een gestage aangroei geweest en achtten de initiatiefnemers de tijd rijp om dit register uit te breiden door ook de niet-mariene Antarctische soorten mee op te nemen, en zo het register om te dopen tot het ‘Register voor Antarctische Soorten’ (RAS). Van 20 tot en met 22 september 2016 werd een workshop georganiseerd door de RAMS initiatiefnemers, en kreeg het WoRMS Data Management Team de gelegenheid om het grotere kader – Aphia, WoRMS en de link met LifeWatch – toe te lichten, alsook om deze nieuwe editors onder te dompelen in de geheimen van de online interface en de beschikbare functionaliteiten van het portaal.

WoRMS Steering Committee Meetings
De stuurgroep van het Wereldregister voor Marien Soorten vertegenwoordigt de belangen van de WoRMS-editorgroep in zaken gerelateerd aan de databank. De stuurgroep bestaat uit 12 verkozen editors die elk een aantal taken op zich nemen, zoals het evalueren van de wetenschappelijke correctheid van de beschikbare data en het aanduiden of vervangen van editors die kunnen bijdragen aan het verder vervolledigen van de data. Om alles in goed banen te leiden, overlegt de Stuurgroep tweemaal per jaar. Op 16 juni 2016 kwamen ze bijeen in Oostende, terwijl ze op 14 december 2016 een virtueel overleg hadden. Op beide gelegenheden werd de huidige stand van zaken en algemene vooruitgang besproken, en werden er ook inhoudelijke prioriteiten vastgelegd, zoals bijvoorbeeld de nadruk op het documenteren van de originele beschrijvingen van soorten.

Communicatiereeks rond rol van Aristoteles voor het actuele biodiversiteitsonderzoek
Omdat 2016 door UNESCO uitgeroepen was tot 'Aristoteles Jaar' (i.e. 2400 jaar na diens geboorte) werd –  in samenwerking  met Eleni Voultsiadou van de Aristoteles Universiteit van Thessaloniki, Hellenic Centre for Marine Research (HCMR) en LifeWatch Greece – een vijfdelige informatiereeks gepubliceerd rond de rol van deze Griekse filosoof voor de mariene biodiversiteitswetenschappen. Aristoteles heeft immers heel wat werk verzet op het niveau van taxonomie, ecologie en biogeografie van mariene soorten. In de reeks wordt de link gelegd tussen zijn werk en het huidig marien wetenschappelijk onderzoek binnen LifeWatch, WoRMS, EurOBIS, en EMODnet .

Alle hierboven genoemde activiteiten (beurzen, workshops als communicatie) werden ondersteund door medewerkers die door het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) ingezet worden in het kader van de Vlaamse bijdrage aan LifeWatch, en gefinancierd wordt door FWO-Vlaanderen.

zie ook: Activity Report WoRMS voor 2016