De nieuwste publicatie van de European Marine Board is duidelijk over de potentie van de huidige zee- en oceaangebonden technieken om CO2 uit de atmosfeer te halen (de zogenaamde marine Carbon Dioxide Removal of mCDR). Een analyse van de meest gangbare methodes toepasbaar in de oceaan en zeeën, toont dat deze alsnog geen goed alternatief bieden. Een snelle vermindering van CO2‑emissies moet dan ook de hoogste prioriteit blijven. Op dit moment kunnen deze technieken hooguit ondersteuning bieden om netto‑nul emissies te verwezenlijken. Het rapport focust op de wetenschappelijke, technische en regelgevende uitdagingen. Dr. Peter Landschützer – onderzoeksdirecteur van het VLIZ – maakte deel uit van dit internationaal team topwetenschappers.
Heel wat methoden voor Carbon Dioxide Removal (CDR), waaronder die welke toepasbaar zijn in mariene omgevingen, worden momenteel onderzocht en getest. Ze vormen een mogelijke piste om resterende CO2-emissies aan te pakken en ‘historische’ koolstof uit de atmosfeer te verwijderen van zodra de uitstoot van broeikasgassen is verminderd.
Tevens kunnen ze bijdragen aan het bereiken van de klimaatdoelstellingen van het Akkoord van Parijs. Het State of Carbon Dioxide Removal‑rapport berekende dat mariene CDR‑technieken momenteel minder dan 0,1% bijdragen aan de huidige inspanningen om CO2 uit de atmosfeer te verwijderen. Anderzijds valt er een snelle groei in de diversiteit van deze methoden te zien, elk met potentieel aanzienlijke effecten op het mariene milieu.
Schematisch overzicht van methoden voor het verwijderen van koolstofdioxide uit de zee (mCDR) opgenomen in deze Future Science Brief van de European Marine Board.
Richtlijnen voor inzetbaarheid
Monitoring, rapportage en verificatie (MRV) is een gestructureerd proces om gegevens over CDR‑activiteiten te verzamelen, openbaar te maken en onafhankelijk te verifiëren. Het proces omvat het kwantificeren van hoeveel CO2 de techniek verwijdert, de duurzaamheid ervan, en de onzekerheden en milieueffecten. Een wetenschappelijk onderbouwde (Europese) richtlijn dringt zich dus op om robuuste, transparante en wetenschappelijke MRV‑kaders voor mCDR te ontwikkelen.
Een internationale werkgroep van 13 onderzoekers – onder leiding van Dr. Helene Muri (NILU/NTNU; Noorwegen) en Dr. Olivier Sulpis (CEREGE; Frankrijk), met Peter Landschützer van VLIZ als een van de co-auteurs – presenteerde zijn bevindingen over mCDR via een webinar op 17 november 2025. De Future Science Brief #13 'Monitoring, Reporting and Verification for marine Carbon Dioxide Removal' benadrukt de lacunes in het onderzoek, die grote uitdagingen vormen voor de praktische implementatie en efficiëntie van mCDR‑methoden in de oceaan. Hieronder vallen onzekerheden over processen en effecten, en over de duur van koolstofopslag in de oceaan.
“Geen enkele mCDR‑methode beschikt momenteel over een voldoende robuust en alomvattend MRV‑systeem,” zegt Helene Muri. “Dit betekent dat efficiënte en veilige toepassing van mCDR‑methoden op dit moment niet kan worden gegarandeerd.”
De werkgroep benadrukt dat investeren in wetenschap en innovatie (oceaanobservaties, modellering en infrastructuur) bijdraagt aan de ontwikkeling van een MRV‑veld. “Als we het gebruik van mCDR willen overwegen, moeten we nu investeren in kennisopbouw voor MRV,” zegt Helene Muri.
De onderzoekers roepen ook op tot de ontwikkeling van een robuust beleid om MRV voor mCDR te ondersteunen. Helene Muri: “We beschikken momenteel niet over specifieke beleidskaders voor MRV voor mCDR.” Er is behoefte aan een uitgebreid regelgevend kader voor MRV dat de fragmentatie, inconsistenties en het gebrek aan een werelddekkend beleid van bestaande MRV‑systemen overwint.