De Zee als Goed Doel – de goede doelenwerking van het VLIZ – reikt jaarlijks een aantal Brilliant Marine Research Idea beurzen uit, elk ter waarde van 5000 euro. In 2022 kregen maar liefst zes jonge wetenschappers met een out-of-the-box-idee de beurs toegekend. Dit was mogelijk dankzij het groeiende aantal VLIZ-ledenbijdragen, donaties en sponsoring door enthousiaste bedrijven en liefhebbers van marien onderzoek.
Brilliant Marine Research Idea beurzen – of kortweg BMRI’s – hebben als doel om promovendi en jonge postdocs te inspireren en te ondersteunen om een briljant idee uit te voeren in het kader van hun marien onderzoek. Onderwerpen die o.a. in aanmerking komen zijn verontreiniging, de oceaan en de menselijke gezondheid, mariene biodiversiteit, klimaatverandering, oceaangerelateerde rampen en mariene exploratie.
Deze beurzen zijn uniek in Vlaanderen en onderscheiden zich van andere financieringsbeurzen door de focus op het out-of-the-box denken. Bedrijven krijgen de kans om een BMRI-beurs te sponsoren. Zo moedigt het jonge mariene onderzoekers aan om vol in te zetten op origineel onderzoek en onderschrijft het bedrijf het belang van innovatie.
De zes laureaten van de BMRI-beurzen 2022 werden geselecteerd uit 14 kandidaturen. Voor de beurs voor junior postdocs waren er dit jaar geen kandidaten, en de enige proposal voor de beurs voor het Zuiden voldeed niet voor de toekenning ervan. Het resterende beursbedrag is daarom uitzonderlijk toegekend aan twee extra excellente voorstellen door promovendi. De laureaten starten hun BMRI-onderzoek in maart 2022, en rapporteren over hun onderzoeksresultaten op de VLIZ Marine Science Day in het voorjaar van 2023.
In wat volgt stellen we de laureaten (van links naar recht) en hun geplande onderzoek even kort voor:
- Wouter Deleersnyder (UGent & KU Leuven campus Kulak) werkt aan een verbeterde verziltingskaart, die de verdeling tussen zoet en zout grondwater in Vlaanderen in kaart brengt. Met behulp van de BMRI-financiering zal Wouter hoge-resolutie geofysische data opmeten, die een gedetailleerder beeld toelaten van de ondergrond. Aan de hand daarvan zal hij o.a. de scherpte van de transitie tussen zoet- en zoutwater beter kennen, waarmee hij zijn methode kan kalibreren om tot een gedetailleerdere verziltingskaart te komen. Deze beurs werd gesponsord door Antea Group.
- Hisham Shaikh (VLIZ & UGent) wil de diversiteit en de rol van mariene virussen in de Noordzee ontrafelen. Virussen spelen een cruciale rol bij het (her)vormen van de gemeenschapsstructuur en daarmee beïnvloeden ze de wereldwijde biogeochemische cycli. Met behulp van de BMRI-beurs kan Hisham zijn studie gericht op vrije virale deeltjes verder uitbreiden door nu ook de eerder onderbelichtte met bacteriën geassocieerde virussen te bestuderen. Hij zal een dubbele 'omics-aanpak (metagenomics en metatranscriptomics) gebruiken om DNA- en RNA-virussen te analyseren. Eveneens wil hij actieve virale infecties onder de loep nemen.
- Heleen Keirsebelik (UAntwerpen) bestudeert de ecologie en impact van de invasieve Chinese wolhandkrab in België. Met de BMRI-beurs zal Heleen nieuwe methodes uittesten om het graafgedrag van deze krab in kaart te brengen in de uitdagende omstandigheden van getijdengebieden, waar de krabben heel wat schade aanbrengen aan de oevers. Met behulp van state-of-the-art technieken zoals structure-from-motion en ground-penetrating radar gaat ze als het ware de krabben achterna en maakt zo de densiteit en morfologie van de ondergrondse krabbenholen zichtbaar.
- Marie Sioen (UGent) onderzoekt voor haar doctoraat de toxiciteit van nanoplastics. De BMRI-beurs zal ze gebruiken om na te gaan hoe nanoplastics zich gedragen eens ze in het mariene milieu terechtkomen. Door middel van mesocosmexperimenten bekijkt Marie hoe nanoplastics zich op langere termijn verdelen over het sediment, de waterkolom en organismen (algen en copepoden) in het ecosysteem. Hiervoor zal ze gebruik maken van 2 methodes die nog nieuw zijn in het onderzoek naar nanoplastics: TD-PTR-MS voor de detectie en kwantificatie van de plastics in de verschillende compartimenten, en de STED-microscoop voor de visualisatie van de plastics binnenin de organismes. Otary sponsort deze BMRI-beurs.
- Ignace Pelckmans (UAntwerpen) onderzoekt hoe mangroves een rol spelen in het beschermen van dichtbevolkte tropische rivierdelta’s. Klimaatverandering vormt een steeds grotere dreiging voor kustpopulaties omwille van het stijgend zeeniveau en het vaker voorkomen van intense klimaatfluctuaties zoals El Niño. Dankzij de BMRI-beurs kan Ignace aan de hand van enkele state-of-the-art technieken, zoals smartphone-LiDAR sensoren en drones, 3D-modellen bouwen van mangrovebomen. Zo kan hij een betere inschatting maken van hoe het dichte netwerk van mangrovewortels inkomende stormtijen en andere extreme zeeniveaus kan afzwakken. Ignace kan voor deze beurs rekenen op sponsoring van DEME.
- Jesper van Dijk (UAntwerpen) zal de BMRI-onderzoeksbeurs inzetten om de interactie tussen kabelbacteriën en andere bacteriën beter te begrijpen. De kabelbacteriën, die tot 4 cm lange filamenten vormen en gevonden zijn in o.a. de Noordzee, maken door hun unieke metabolisme een elektrisch ecosysteem en hebben een grote impact op de geochemie van de sediment. In zijn BMRI wil Jesper onderzoeken wat er gebeurt als je deze kabelbacteriën doorsnijdt, en welk effect dit heeft op de samenstelling van de microbiële gemeenschap.
Wens je als doctorandus of als jonge postdoc ook kans te maken op een BMRI-beurs? Op de VLIZ-website lanceren we in het najaar van 2022 een nieuwe call voor aanvragen. Is uw bedrijf geïnteresseerd om een BMRI-beurs te sponsoren? Neem dan contact op met onze filantropiewerking (via karen.rappe@vliz.be).