De Zee als Goed Doel steunt zes buitengewone onderzoeksideeën

BMRI-beurzen hebben als doel om promovendi en jonge postdocs te inspireren en te ondersteunen om een ‘briljant onderzoeksidee’ verder uit te kunnen werken in het kader van hun marien onderzoek. De BMRI’s zijn uniek in Vlaanderen en onderscheiden zich van andere financieringsbeurzen door de focus op het out-of-the-box denken. Omdat marien onderzoek een veld bij uitstek is waar innovatie uit wetenschap en industrie elkaar versterken, krijgen bedrijven de kans om een BMRI-beurs te sponsoren. Zo moedigt het bedrijf jonge mariene onderzoekers aan om volop in te zetten op origineel onderzoek, en onderschrijft het bedrijf het belang van innovatie. De laureaten voeren tussen februari 2024 en februari 2025 hun BMRI-onderzoek uit. Wat dat precies omvat, beschrijven ze zelf hieronder.

De BMRI-laureaten 2024, v.l.n.r.: Estelle Bertimes (VLIZ), Shamil Debaere (UAntwerpen), Astrid Hylén (UAntwerpen), Luz Amadei Martínez (UGent), Qiming Sun (UGent), Broos Van de Moortel (KU Leuven)

Microplastics kunnen zich verspreiden in de zee en in de lucht, wat gevolgen kan hebben voor het klimaat en de gezondheid van het milieu. De processen die het transport van deze microplastics beïnvloeden zijn echter nog niet ten volle gekend. In de oceaan spelen 'mariene gels', een aggregatie bestaande uit kleverig organisch materiaal, een belangrijke rol. Via de BMRI-beurs zal Estelle Bertimes (VLIZ) de mogelijke invloed van deze gels op de verspreiding van kleine plasticdeeltjes in het zeewater en in de zeelucht kunnen bestuderen. Door hier meer over te weten te komen, kunnen wetenschappers beter begrijpen hoe plasticvervuiling zich verspreidt en hoe dit aan te pakken.

Shamil Debaere (UAntwerpen & James Cook University) onderzoekt voor zijn doctoraat de effecten van chronische stress in haaien met als doel nieuwe stressindicatoren (biomarkers) te vinden. Met de BMRI-beurs zal Shamil kleine hartslagmonitoren aankopen die hij zal implanteren in doornhaaien om een uniek inzicht te krijgen in hun cardio-respiratoire stressrespons. Shamil verwacht gedurende langdurige stress, net zoals bij mensen, een toename van het aantal hartslagen en mogelijks hartritmestoornissen. Dit onderzoek zal belangrijk zijn voor het valideren van nieuwe bloed-biomarkers in zijn zoektocht naar indicatoren voor langdurige stress in haaien.

Astrid Hylén (UAntwerpen) onderzoekt hoe de zeebodem de CO₂-opslagcapaciteit van de oceaan beïnvloedt via de productie van alkaliniteit. Alkaliniteit staat voor de zuurbufferende capaciteit, of de capaciteit om zuren te neutraliseren. Dieren die zich ingraven in de zeebodem – denk aan schelpen en wormen – kunnen de alkaliniteitsproductie zowel stimuleren als verminderen. Met haar BMRI-beurs wil Astrid de invloed van zeebodemdieren op de alkaliniteitsproductie bepalen. Een specifiek schorregebied in het Verenigd Koninkrijk is bijzonder omwille van de aanwezigheid van enerzijds kreken mét zeebodemdieren, en anderzijds kreken waarin de zeebodemdieren helemaal afwezig zijn. Deze setting vormt als het ware een natuurlijk laboratorium, ideaal voor Astrid om het verschil in alkaliniteitsproductie te meten in beide systemen. Op die manier tracht ze de invloed van zeebodemdieren op het klimaat na te gaan. 

Luz Amadei Martínez (UGent) bestudeert de interacties tussen microben en sedimentdynamiek in estuariene en ondiepe kustmilieus. Met de BMRI-beurs, gesponsord door HAEDES, zal ze onderzoeken of de uitwerpselen van mossels (mosselfeces) kunnen bijdragen aan het verminderen van de troebelheid van zeewater rond offshore windmolens en offshore zonnepanelen. Luz wil onderzoeken of mosselfeces de aggregatie van sedimenten kunnen bevorderen, of sedimentdeeltjes daardoor groter worden en sneller bezinken, waardoor de troebelheid van het water afneemt. Dit onderzoek zal bijdragen aan een beter begrip van sedimentdynamiek, waardoor betere besluitvormingsprocessen mogelijk worden.

Turbulentie speelt een belangrijke rol in fysische processen zoals de gas- en warmte-uitwisseling tussen lucht en zee. Ook in biologische processen is turbulentie een bepalende factor, bijvoorbeeld voor de opname van voedingsstoffen door plankton. Qiming Sun (UGent) heeft als doel om met de BMRI-beurs te onderzoeken of het haalbaar is om turbulentie op een microschaal te meten, met behulp van optische meetmethodes. Door een combinatie van laboratoriumexperimenten en computationele modellering zal Qiming een kwantitatieve analyse uitvoeren van gedepolariseerde lichtverstrooiing veroorzaakt door waterturbulentie. Deze bevindingen kunnen evolueren tot het ontwerpen en ontwikkelen van een autonome onderwater turbulentiesensor die geïntegreerd zou kunnen worden op diverse mariene robotica.

Broos Van de Moortel (KU Leuven - campus Kortrijk) streeft ernaar om het darmmicrobioom van orka's te bestuderen en te gebruiken als indicator voor de impact van vervuiling. Orka's zijn uiterst gevoelig voor schadelijke stoffen die zich opstapelen doorheen de voedselketen en in hoge concentraties in hun lichaam accumuleren, vooral in sterk geïndustrialiseerde zones zoals de Noordzee. Hierdoor rijst de vraag naar de effecten van deze vervuiling op het darmmicrobioom. De recente stranding van de orka Reveil op het strand van De Panne bood Broos een unieke kans om een monster te verzamelen voor microbioomanalyse. Dankzij financiering van BMRI zal Broos een geavanceerde DNA-sequencing technologie op punt stellen om niet alleen de diversiteit van het microbioom in kaart te brengen, maar ook hun rol in de afbraak van vervuilende stoffen.

Deze 2024-editie kwam tot stand met de steun van: 

Is uw bedrijf geïnteresseerd in het sponsoren van een BMRI-beurs? Neem dan contact op met onze filantropiewerking. 

Ook als particulier kan je doneren voor méér zeeonderzoek via de BMRI-beurzen. 

Wens je als doctorandus of als jonge postdoc kans te maken op een BMRI-beurs? Op de VLIZ-website lanceren we in het najaar een nieuwe call voor aanvragen.