Met planten begroeide kustecosystemen – ook wel Blue Carbon-habitats genoemd – helpen niet alleen om de klimaatcrisis te bestrijden, maar vervullen ook op vele andere vlakken een positieve rol. De conclusie van Europese klimaatexperten is dan ook om die kustecosystemen zoals schorren, mangroven, zeegrasvelden, maar ook de zeebodem van ondiepe kustzeeën, te vrijwaren en zelfs te herstellen waar het kan. Niet alleen kunnen zo naar schatting (maximaal) 2% van de jaarlijkse globale CO2-emmissies voor lange tijd uit de atmosfeer weggehaald worden. Ook de biodiversiteit, kustbescherming, voedselvoorziening en het toerisme varen er wel bij.
Een groep experten, bijeengeroepen door de European Marine Board (EMB), kreeg de opdracht om alle beschikbare informatie over ‘Blue Carbon’ bijeen te vergaren. Hun uitdaging lag erin om een analyse te maken van de mogelijke rol ervan als deel van de oplossing voor de klimaatcrisis.
Traditioneel vallen met planten begroeide kustecosystemen – zoals schorren, mangroven of zeegrasvelden – onder de definitie van Blue Carbon, omdat ze CO2 uit de atmosfeer gemakkelijk capteren en voor een hele tijd in de wortels en bodem begraven (de zogenaamde koolstof-sekwestratie). Maar recent berekende men dat ook biologische processen in sedimenten van ondiepe kustgebieden, kelpwouden, schelpenriffen, en zelfs de open oceaan (via walvis- en visstocks) die capaciteit vertonen, en een bondgenoot zijn in het bevechten van de klimaatcrisis. Bij het beschermen van wat rest aan Blue Carbon-habitats, en ze te herstellen waar kan, zet je meteen ook een stap in de goede richting in de biodiversiteitscrisis, stellen de experten.
Maximaal zou 2% van de jaarlijkse emissies door de Blue Carbon-habitats uit de atmosfeer kunnen weggekaapt worden. Alle beetjes helpen! Echter, deze op de natuur gebaseerde oplossingen zijn geen reden om onze CO2-emissies niet hoogdringend te stoppen en de temperatuurstijging onder de 1.5°C te houden. Boven deze waarde vergroot de bedreiging voor de Blue Carbon-ecosytemen, door o.a. zeespiegelstijging, hittegolven en zuurstofloosheid. En bestaat zelf het risico dat ze niet langer een koolstofreservoir vormen, maar een bron van koolstof. Daarnaast verliezen we dan alle bijkomende voordelen die deze ecosystemen te bieden hebben op vlak van biodiversiteit, kustbescherming, voedselvoorziening en toerisme.
De EMB Policy Brief nr. 11 beschrijft de verschillende soorten van Blue Carbon-ecosystemen en hun voordelen. Ook de onzekerheden en uitdagingen voor het behoud en het herstel van Blue Carbon-ecosystemen als oplossing voor de klimaatverandering komen aan bod. Het document belicht tevens de bredere rol van de oceaan in het matigen van de klimaatverandering via de koolstofcyclus, en sluit af met enkele belangrijke aanbevelingen voor onderzoek en beleid.
Download de nieuwste beleidsinformerende nota en bekijk de webinar door de expertengroep via de website van de European Marine Board (EMB). VLIZ-onderzoekers Peter Landschützer en Griet Neukermans werkten mee aan deze overzichtelijke en bevattelijke publicatie.