Strandwandelaar, strandjutter, afvalraper of strandvisser: jouw hulp is goud waard! Ontdek je op het strand een schild van de gewone zeekat? Maak dan een foto en stuur die door. Zo help je de wetenschappers om de levenscyclus van deze soort beter te begrijpen, en om overbevissing te voorkomen.
Ze zijn zo mooi. En ook zo lekker! De zeekat (Sepia officinalis) is een soort inktvis die, veel meer dan octopus of pijlinktvis, ook in onze Belgische kustwateren te vinden is. De dieren worden na 1 of 2 jaar geslachtsrijp, en paren maar één keer in hun leven. Ze keren hiervoor terug naar hun geboorteplaats in ondiepe kustgebieden. De Belgische kust en de Oosterschelde zijn gekende paaigronden voor zeekat. Na het voortplanten sterven de dieren af. Wat overblijft is het witte, poreuze inwendige rugschild, ook wel “zeeschuim” of “ossa sepia” genoemd.
Om de levenscyclus van de verschillende bestanden van zeekat beter te begrijpen wil onderzoeker Vladimir (Vlad) Laptikhovsky graag veel gegevens over aangespoelde zeekatschelpen inzamelen van aan de Noord-Franse, Belgische en Zuid-Nederlandse kusten. Deze gegevens zouden zijn data van aan de Britse kusten mooi aanvullen. Vlad is onderzoeker bij het marien onderzoeksinstituut Cefas (Lowestoft, UK) en tevens voorzitter van de inktvis-werkgroep bij ICES (WGCEPH-ICES).
Hoe kun jij helpen? – Methode beginner
- Ga het strand op, en neem mee: jouw gsm (met camera en gps).
- Houd tijdens je wandeling of andere strandactiviteit jouw ogen open voor de schelpen van zeekatten.
- Vind je er een, fotografeer die met de camera van je gsm (locatiebepaling aan!) samen met een muntstuk erbij om achteraf de grootte te kunnen inschatten. Let erop dat je binnenkant – de holle kant – van het schild naar boven legt.
- Kraak het schild in twee, zodat een andere persoon deze niet nog een tweede keer gaat insturen.
- Stuur je gegevens door.
- Optie 1: Laad de foto op in waarnemingen.be (rechtstreeks of via de app ObsIdentify). Je moet hiervoor wel een account hebben of aanmaken. Vlad kan daar dan de gegevens ‘oogsten’.
- Optie 2: Stuur jouw foto(s) door naar naar Vlad via messenger of email.
Hoe kun jij extra helpen? – Methode kenner
- Ga het strand op, en neem mee: een klein latje, een blaadje en een pen. Ev. ook een gsm of camera.
- Vind je een schild, raap die dan op en probeer de schelp te identificeren. Naast de veel voorkomende gewone zeekat, zijn er in onze wateren heel zelden ook andere soorten zeekatten te vinden (zie foto hieronder).
Wees er zeker van dat de schelp van een gewone zeekat afkomstig is. (1) gewone zeekat – Sepia officinalis; (2) gedoornde zeekat - Sepia orbygniana (met lange stekel), (3) sierlijke zeekat - Sepia elegans (smal). De laatste twee soorten zijn eerder zeldzaam.
- Meet de lengte van de schelp met jouw latje, en noteer die op een papiertje. Of beter nog: maak een foto met je latje of muntstuk erbij als schaal.
- Beoordeel de leeftijd van het dier waarop het gestorven is: in 1ste jaar of 2de jaar. Als je niet zeker bent, noteer dan NA. Eenjarige kuitschieters zijn beduidend kleiner. Maar let op, want er is enige overlap tussen beide leeftijden bij 140-160 mm ruglengte.
De meest betrouwbare manier om 2 jaar oude inktvissen te herkennen is de aanwezigheid van een band van zeer smalle groeiringen, afgezet tijdens de 2de winter en gecentreerd ergens rond de 60-80ste groeimarkering. Deze banden zijn gemarkeerd met een rode pen op onderstaande foto. - Breek de schelp in twee, zodat die niet twee keer gemeten worden door iemand anders.
- Stuur de locatie, aantallen per leeftijd + eventuele foto’s door naar Vlad via messenger of email.
Lees meer
- Zeekatten zeggen geen miauw (2022). Fockedey | De Grote Rede #53
- Zeekat (2018). Fockedey et al. | Vis- en Zeevruchtengids
- Spatial and temporal variability of common cuttlefish, Sepia officinalis, L. spawning grounds off North Europe (2023). Laptikhovsky et al. | Fisheries Research
- Spatial and temporal variability of spawning and nursery grounds of Loligo forbesii and Loligo vulgaris squids in ecoregions of Celtic Seas and Greater North Sea (2022). Laptikhovsky et al. | ICES Journal of marine Science