Met 1100 deelnemers en 40.000 schelpen geteld, was de Grote Schelpenteldag 2021 een coronaveilige topeditie. Het nonnetje was goed voor bijna 30% van alle gevonden schelpen, gevolgd door halfgeknotte strandschelp (23%) en kokkel (19%). Dat twee derde van alle nonnetjes als ‘doublet’ werd aangetroffen, wijst op recente sterfte mogelijk onder invloed van de stormcondities de voorbije weken.
Alles samen namen minstens 1100 mensen deel aan de vierde Grote Schelpenteldag, waarvan 600 burgers tijdens het weekend van 14 maart en 500 leerlingen uit twintig lagere scholen aan zee tijdens de voorafgaande week. Samen telden en identificeerden ze 40.000 schelpen (scholen: 15.000; publiek: 25.000), de op een na hoogste score sinds de start van het initiatief.
Van de in totaal 47 vastgestelde soorten bleek het nonnetje voor het eerst het talrijkst, met 29% van alle gevonden schelpen. De rest van de top-6 bleef ongewijzigd met halfgeknotte strandschelp (23%), kokkel (19%), mossel (10%), zaagje (4%) en Amerikaanse zwaardschede (3%).
Opvallend waren de vele vers aangespoelde nonnetjes waarvan de schelphelften nog samenhingen als doubletjes – “portemonneetjes” in de volksmond. Dit wijst op het recent afsterven en aanspoelen vanuit de ondiepe kustwateren, het leefgebied van de soort. Het massaal stranden van deze nonnetjes is mogelijk te koppelen aan de ruige weerscondities van de voorbije weken. Ook van de tapijtschelp (70%), de mossel (63%) en de Amerikaanse zwaardschede (57%) was het percentage dubbele – lees ‘verse’ – schelpen hoog.
Dit staat in schril contrast met de halfgeknotte strandschelp en kokkel, die slechts in 2% van alle gevonden exemplaren voorkwamen als doublet. Dit komt omdat de op onze stranden gevonden schelpen van deze twee soorten voornamelijk fossiel zijn, en als getuigen van een ver verleden al lang in twee schelphelften zijn uiteengevallen.
Nieuw aan deze coronaveilige editie van de Grote Schelpenteldag was het ontbreken van vaste telposten op de stranden van de kustgemeenten. Experten gaven dit jaar ondersteuning via een online ScHELPdesk. Dit liet dit experten toe om drie kwart van alle verzamelde schelpen te valideren, ofwel via een online verbinding met de burger-verzamelaar, ofwel op basis van doorgestuurde foto’s.
De Grote Schelpenteldag is een burgerwetenschapsinitiatief georganiseerd door het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), EOS, Natuurpunt, de Provincie West-Vlaanderen, de Strandwerkgroep, Kusterfgoed en de tien kustgemeenten. Dit jaar konden lagere scholen, onder impuls van de Provincie West-Vlaanderen, in de week voorafgaand aan het telweekend voor het eerst hun steentje bijdragen aan de datacollectie, onder begeleiding van een gids.