VLIZINE jrg. 13, nr. 3-4 (maart-april 2012)

VLIZINE jrg. 13, nr. 3-4 (maart-april 2012)
Hét e-zine met praktische informatie over onderzoek en beleid door en voor Vlaamse mariene wetenschappers.
Deze gratis on line uitgave van het Vlaams Instituut voor de Zee vzw verschijnt maandelijks en wordt verspreid onder alle geïnteresseerden.
V.U.: Jan Mees 
Redactie: Jan Seys, Nancy Fockedey

Reacties naar: jan.seys@vliz.be

Volg VLIZ nu ook op Twitter:   @jmeesvliz

Het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) wil via dit e-zine maandelijks informeren over de eigen activiteiten en die van onderzoeks- en beleidsgroepen in Vlaanderen actief in de mariene en kustgebonden wetenschappen. Alle nuttige informatie van uw kant (zoals vacatures, nieuwe projecten, vraag voor samenwerking, interessante symposia, etc.) wordt graag ingewacht om in het eerstvolgende VLIZINE te worden opgenomen. Dit bericht bereikt u via de VLIZINE rondzendlijst. Om uw abonnement op deze nieuwsbrief te beheren, ga naar deze link. Archieven van dit e-zine zijn raadpleegbaar via deze link.

NIEUW! Vanaf heden kun je de berichten uit de VLIZINE ook dagelijks of wekelijks ontvangen. Ga naar deze link

1. Belgisch marien onderzoek in de kijker
1.1. Wat bepaalt de groei van jonge zeesterren?
1.2. Erosiebescherming windmolenfunderingen

2. Doctoraten
2.1. Doctoraten en de zee

3. Kalender
3.1. Internationaal kiezelwierencongres in Gent
3.2. IJslandvaarders tentoongesteld
3.3. Week van de Zee van start op 27 april
3.4. Oceanenweek aan de Antwerpse universiteit
3.5. De Vlaamse langoustinevisserij: heropstart van een lucratieve visserij

4. Nieuwe projecten zee- en kustonderzoek
4.1. Energiewinning, aquacultuur en transportfaciliteiten op n multi-use platform?

5. Publicaties
5.1. Wereldwijde zwerfvuilactie zamelt 66.000 ton afval in
5.2. Huidige monitoring vervuiling in Europese zeen geeft slechts beperkt beeld
5.3. Spectaculaire simulatie wereldwijde oceaanstromingen
5.4. Belang van de wereldzeen zwaar onderschat
5.5. Het ganse universum in n animatie: t gek!

6. Vacatures, beurzen en fondsen
6.1. Twee post-docs gezocht aan Stockholm Universiteit
6.2. SEAS-ERA call voor mariene onderzoeksprojecten
6.3. Meer dan 200 Europese mariene opleidingen in databank

7. Varia
7.1. Databank vol maritiem erfgoed
7.2. Reuze kunstdieren uit plastic afval op wereldtour
7.3. Titanic UNESCO Werelderfgoed
7.4. Publieke raadpleging Mariene Strategie

1.1. Wat bepaalt de groei van jonge zeesterren?
Vorsers verbonden aan de Universit Libre de Bruxelles bekeken a.d.h.v. veldwaarnemingen en experimenteel werk in hoeverre voedsel, onderdompeling, zoutgehalte en temperatuur de groei van jonge zeesterren Asterias rubens bepalen. En wat blijkt?
Onder intertidale omstandigheden konden drie groeipatronen worden onderscheiden: (1) snelle, aanhoudende groei bij hoge voedselbeschikbaarheid en geen verstoring; (2) groeistop in de winter bij tijdelijke verhoging van stress t.g.v. vrijliggingsduur en veranderend zoutgehalte; (3) onderbroken groei o.i.v. cocktail aan stressfactoren.
Link: http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=214907

[top]

1.2. Erosiebescherming windmolenfunderingen
De zeebodem rond offshore windmolens is onderhevig aan sterke stromingen en erosie. Daarom wordt vaak een erosiebescherming in de vorm van vastliggende stenen aangebracht. Toch blijkt dit niet steeds de beste oplossing, zo blijkt.
Onderzoekers van de Universiteit van Gent (Weg- en Waterbouwkunde) onderzochten of het economischer kan door met kleinere stenen te werken en beweging van individuele stenen toe te laten. Ze berekenden de schade aan de beschermende steenlaag op basis van golf- en stromingskarakteristieken, waterdiepte en relatieve steendichtheid en -grootte. Conclusie: voor Noordzeecondities kan de steengrootte met 20 tot 80% worden gereduceerd in vergelijking met het statische ontwerp.
Link: http://www.vliz.be/imis/imis.php?module=ref&refid=214908

[top]

2.1. Doctoraten en de zee
Tussen half april en half mei 2012 staan zeker vier "mariene" doctoraatsverdedigingen, gerelateerd aan Vlaams/Belgische universiteiten/instellingen, geprogrammeerd.
Matthias Baeye (Vakgroep Geologie en Bodemkunde, UGent) beet op 16 april de spits af, met een publieke verdediging van zijn thesis over "Hydro-meteorological influences on the behaviour of sediment suspensions in the Belgian-Dutch coastal zone".

Op 18 april is het de beurt aan Griet Neukermans, die voor de gelegenheid het onderzoeksstation te Wimereux (N-Frankrijk) opzoekt om haar PhD te verdedigen. Het onderwerp is "Optical in situ and geostationary satellite-borne observations of suspended particles in coastal waters". Promotor is Hubert Loisel (Universit du Littoral Cote d'Opale), co-promotor Kevin Ruddick (BMM).

Dogan Kisacik van de Vakgroep Civiele Techniek UGent, verdedigt op 23 april in de Jozef Plateaustraat (Gent) op het onderwerp "Belasting t.g.v. zware golfimpacten op kustwaterbouwkundige constructies met een uitkragend gedeelte".

En Marleen Eykmans (Universiteit Antwerpen) zal op 7 mei, onder het promotorschap van Gudrun De Boeck, haar thesis verdedigen, getiteld: "Defense mechanisms of fish with different sensitivities to Copper: in depth analysis of gill physiology".

[top]

3.1. Internationaal kiezelwierencongres in Gent
Van 26 tot 31 augustus 2012 strijkt het tweejaarlijkse Internationaal Diatomeen Symposium neer in Gent. Kiezelwierspecialisten uit de ganse wereld komen er samen om hun recentste onderzoeksresultaten voor te stellen en te bespreken.
De 22ste editie van het Internationaal Diatomeen Symposium gaat dit jaar door aan de Universiteit van Gent. Diatomeen zijn ncellige algen die instaan voor een groot deel van de primaire productie (fotosynthese) in oceanen, meren en rivieren, waar ze de basis vormen van de voedselketens en dus ook de wereldwijde visvangst. Diatomeen worden ook in toenemende mate gekweekt als grondstof voor interessante biologische producten zoals gezonde vetzuren en olin. Niettegenstaande hun enorme ecologisch belang en hun uitgesproken diversiteit (diatomeen vormen de meest soortenrijke groep algen), weten we nog steeds bijzonder weinig over hun biologie en evolutie.

Wil je er ook bij zijn, dan kan je meer informatie vinden op de website. Inschrijven aan gereduceerd tarief kan nog tot 1 mei!
Link: http://www.vliz.be/events/ids2012

[top]

3.2. IJslandvaarders tentoongesteld
Het Nationaal Visserijmuseum (NAVIGO: Oostduinkerke) opent op Erfgoeddag, zondag 22 april, een nieuwe tentoonstelling: Naer Iseland, naer Iseland, naer Iseland toe.
De IJslandvaart is een verhaal vol heroek, maar ook doffe ellende.
Wat dreef die dappere jongens uit de Westhoek zes maanden ver van huis? Drang naar avontuur? Bittere noodzaak? Naer Iseland, naer Iseland, naer Iseland toe is helemaal gewijd aan dit stuk tot de verbeelding sprekende visserijgeschiedenis. Ook de kids maken er op hun eigen manier kennis met het ruwe leven op zee. Op Erfgoeddag is het museum gratis toegankelijk tussen 10.00 en 18.00 uur. Om 11.00 en 15.00 uur kun jr deelnemen aan een van de gratis rondleidingen.
Link: http://www.navigomuseum.be

[top]

3.3. Week van de Zee van start op 27 april
Naar jaarlijkse gewoonte organiseert de Provincie West-Vlaanderen tussen 27 april en 13 mei 2012 opnieuw een aandachtsweek die natuur en milieu aan de kust in de kijker wil plaatsen. Veldwerk en doeactiviteiten voor groot en klein zijn hierbij de sleutelwoorden.
De vele activiteiten zullen inzoomen op de mooiste en meest verrassende natuur en natuurgebieden aan onze Vlaamse kust. Een nieuwe Jommekes strip "Storm aan zee" zal mee de weg wijzen (vanaf 5 april in de handel verkrijgbaar). Het openingsmoment gaat door in de zaal Biekorf te Brugge (St-Jacobsstraat 20). Inschrijven hiervoor is nodig voor 20 april (via bijgevoegde link).
Link: http://www.west-vlaanderen.be/evites; http://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/weekvandezee

[top]

3.4. Oceanenweek aan de Antwerpse universiteit
In de week van 23-27 april vormt de Universiteit Antwerpen opnieuw het decor voor een heuse "Oceanenweek". Middels filmvoorstellingen, lezingen, een debat, zeemarkt, etc... richt de Sea First Foundation voor de tweede keer alle schijnwerpers op de wereldzeen.
Tijdens deze week wordt er stil gestaan bij het belang van de oceanen voor de gezondheid van onze planeet. Een gevarieerd programma moet studenten, docenten en inwoners van de provincie Antwerpen dichter brengen bij het thema 'zee'. Of je nu liever luistert, kijkt, debatteert of quizt, voor iedereen is er wat wils. Als kers op de taart kan je ook genieten van een schitterende fototentoonstelling van Dos Winkel, een internationaal gerenommeerd onderwaterfotograaf.
Link: http://www.oceanenweek.be

[top]

3.5. De Vlaamse langoustinevisserij: heropstart van een lucratieve visserij
Tijdens een halfdaagse workshop (vrijdag 4 mei 2012: 9:00-12:45u, Oostende) zullen diverse gastsprekers (onderzoek, beleid, sector, binnen- en buitenland) de stand van zaken in de langoustinevisserij in al zijn facetten toelichten. Een aanrader dus voor iedereen met enige interesse in deze of verwante materie!
Aanleiding voor dit studiemoment is de vaststelling dat vandaag in Vlaanderen het quotum van 1200 ton aan langoustines amper wordt opgevist. De vraag is klein en er zijn weinig kopers of verwerkers. Toch bezette de langoustine vele jaren een belangrijke plaats in de aanvoer van onze vissersvloot. Het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) is de hoofdorganisator. De plaats van gebeuren: InnovOcean site - VLIZ Wandelaarkaai 7, Oostende. Inschrijven is gratis, maar deelname bevestigen gewenst voor 27 april via kevin.vanhalst@ilvo.vlaanderen.be of op T: 059/56 98 25.
Link: http://www.ilvo.vlaanderen.be/Portals/0/Documents/Nieuws/120504_Workshop_langoustines.pdf

[top]

4.1. Energiewinning, aquacultuur en transportfaciliteiten op n multi-use platform?
Het is waar Europa op inzet: offshore platformen bedenken waar energiewinning (wind, golf,...), kweek van wieren en/of vissen of schaal- en schelpdieren n transportfaciliteiten hand in hand gaan. Drie Europese projecten zullen de komende 3-4 jaar het onderste uit de kan halen.
Europa wil, middels diverse cross-thematische calls ("The ocean of tomorrow") en ter implementatie van de Europese Strategie voor Marien en Maritiem Onderzoek, zwaar inzetten op dit thema. Drie grote Europese onderzoeksprojecten zijn intussen gehonoreerd en gestart: "H2Ocean" (website zie link), "MERMAID" en "TROPOS". Elk van deze projecten zal, met eigen accenten, de nodige informatie aandragen om de grote uitdagingen rond multifunctioneel ruimtegebruik op zee het hoofd te bieden. Het VLIZ staat in voor de communicatie m.b.t. het project MERMAID.
Link: http://www.h2ocean-project.eu/index.php

[top]

5.1. Wereldwijde zwerfvuilactie zamelt 66.000 ton afval in
In 2011 hebben vrijwilligers op n dag wereldwijd zo'n vier miljoen kilo zwerfvuil verzameld. Zo blijkt uit een rapport van Ocean Conservancy naar aanleiding van de International Coastal Cleanup van 17 september 2011.
Met bijna 9 miljoen vrijwilligers in 152 landen vormt de Ocean Conservancy met zijn International Coastal Cleanup, de omvangrijkste oefening in zwerfvuil verzamelen. Samen verzamelden ze de afgelopen 25 jaar - n dag per jaar - niet minder dan 66.000 ton afval aan de oevers van meren, rivieren en zeekusten. Alles werd minutieus geregistreerd en kan nagelezen worden via de link. De vijf meest gevonden vormen van afval waren sigarettenpeuken, deksels van drinkbekers, plastic flessen, plastic tassen en voedselverpakkingen.
Link: http://www.oceanconservancy.org/our-work/marine-debris/international-coastal-cleanup-11.html

[top]

5.2. Huidige monitoring vervuiling in Europese zeen geeft slechts beperkt beeld
Uit een recent verschenen publicatie van de Marine Board, "Monitoring Chemical Pollution in Europe's Seas: Programmes, Practices and Priorities for Research", blijkt dat de bestaande kaders en monitoringprogramma's slechts een deel van de polluenten betreft en grotendeels voorbijgaat aan nieuw opkomende chemicalien.
Europese burgers, zo blijkt uit een recente bevraging van 10.000 inwoners, zien vervuiling als d belangrijkste zorg voor onze zeen. En terwijl er zo'n 30.000 chemicalien op de Europese markt figureren ( minimum productie van 1 ton per jaar) en een belangrijk deel daarvan in zee eindigt, blijkt de huidige opvolging van deze potentile vervuiling in zee ontoereikend en achter de feiten aanhollend. De programma's zijn vaak t statisch, waardoor ze niet snel genoeg de invloed van nieuwe stoffen kunnen inschatten, en te zeer gericht op het eenzijdig vaststellen van concentraties in de omgeving en in organismen, waardoor ze het overall effect onvoldoende kunnen afwegen. Dit en vele andere conclusies zijn na te lezen in het MB-document (zie link).
Link: http://www.marineboard.eu/images/publications/Monitoring%20Chemical%20Pollution-71.pdf

[top]

5.3. Spectaculaire simulatie wereldwijde oceaanstromingen
Met de huidige technologie kunnen zelfs de immense wereldzeen zeer aanschouwelijk worden voorgesteld. Of wat gedacht van een nieuwe simulatie die de wereldwijde oceaanstromingen in actie toont!
Het waren onderzoekers van het Amerikaanse ruimteagentschap NASA die aan de hand van een computermodel de oppervlaktestromingen van de oceanen in beeld hebben gebracht. In een 10 minuten durende Google-earth animatie word je de wereld rond geleid met een zicht op de oppervlaktestromingen zoals die te zien waren in de periode juni 2005 tot december 2007. Let zeker ook eens op het verloop van de Golfstroom, die vanuit de Caraben naar NW-Europa stroomt, onderweg voortdurende wervels ("eddies") voortbrengend. Moet je gezien hebben!
Link: http://svs.gsfc.nasa.gov/vis/a000000/a003800/a003827/

[top]

5.4. Belang van de wereldzeen zwaar onderschat
De oceanen dragen in belangrijke mate bij aan de nationale economien, maar worden stelselmatig genegeerd in de economische strategien op nationaal of internationaal niveau. Tot deze bevinding komt het Stockholm Environment Institute.
Zo schat het SEI, in een voorbeschouwing op een nieuwe studie, het jaarlijkse verlies door de klimaatverandering alleen al op 1500 miljard EUR tegen 2100. Als er niet wordt ingegrepen, stijgt de temperatuur met gemiddeld 4 graden Celsius en produceren de oceanen jaarlijks heel wat minder "diensten". Een snelle ingreep om de temperatuurstijging onder de 2,2 graden Celsius te houden zou zo'n 1058 miljard EUR van die verliezen alvast kunnen vermijden. Het volledige rapport naar het economische belang van de oceanen, "Valuing the Ocean", verschijnt pas later dit jaar. Hierin onderzocht SEI de economische diensten van de wereldoceaan vanuit vijf invalshoeken (visserij, toerisme, stijgende zeespiegel, stormen en opslag van CO2). Een studie om naar uit te kijken!
Link: http://www.sei-international.org/mediamanager/documents/Publications/SEI-Preview-ValuingTheOcean-DraftExecutiveSummary.pdf

[top]

5.5. Het ganse universum in n animatie: t gek!
Hoewel niet strikt zeegerelateerd, wilden we jullie deze nieuwe animatie van Cary Huang niet onthouden. Via n applicatie kun je een virtuele met tekstballonnetjes becommentarieerde reis maken door het ganse universum. Gewoon doen!
De applicatie is simpel. Op alle voorwerpen die je afgebeeld ziet kun je klikken om een korte tekstuele toelichting op te roepen. Op die wijze kun je info opvragen over steeds kleiner wordende objecten. Zo start je bij bv een basketbal, dodo of meetlat om via heel wat tussenstappen over bacterien en virussen, nanomaterialen en atomen bij quarks te belanden. Omgekeerd kun je d.m.v. de scroll bar ook uitzoomen waardoor je eerst grotere dieren en planten, de Titanic, en vervolgens allerlei hemellichamen, nevels en sterrenstelsels ontmoet.
Link: http://htwins.net/scale2/

[top]

6.1. Twee post-docs gezocht aan Stockholm Universiteit
Wie een post-doc positie ambieert en interesse vertoont in het analyseren van langetermijndata in een multidisciplinaire omgeving, is aan het goede adres bij het Departement of Systems Ecology van de Stockholm Universiteit.
Twee posities zijn daar vacant. Bij n ervan zal de geselecteerde mogen werken met een uitgebreide dataset van nutrinten en biota in relatie tot weer/klimaat, vervuiling, visserij en invasieve soorten. Bij de tweede functie ligt het accent op de Baltische Zee en zal aansluiting worden gezocht met het Baltic Ecosystem Adaptive Management programma (BEAM). Voor beide jobs zijn nodig: ervaring met statistische modellering, tijdserie-analyse en populatie-dynamica en een doctoraat dat maximaal 3 jaar geleden werd afgelegd.
Appliceren voor 1 mei 2012.
Link: http://www.ecology.su.se/default.asp

[top]

6.2. SEAS-ERA call voor mariene onderzoeksprojecten
Het Federaal Wetenschapsbeleid is n van de 21 partners van het Europese FP7 SEAS-ERA project. Voor de Atlantische regio is door BELSPO een call geopend ter financiering van onderzoeksprojecten ter waarde van 500.000 EUR.
Wie uiterlijk tegen 24 mei 2012 een degelijke proposal instuurt via de SEAS-ERA website, maakt kans op financiering van het onderzoeksvoorstel. Drie thema's zijn weerhouden: (1) De ecosysteembenadering en ecosysteemmodellen voor de N-Atlantische Oceaan; (2) Risico-inschatting van invasieve soorten; (3) Ontwikkelen van indicatoren, wetenschappelijke ondersteuning en beheerinstrumenten voor de bepaling van een "Good Environmental Status" in de Middellandse Zee.

Meer info op de SEAS-ERA website, richtlijnen voor Belgische onderzoekers via de BELSPO website.
Link: http://www.seas-era.eu; http://www.belspo.be/belspo/organisation/Call/SEAS_ERA_nl.stm

[top]

6.3. Meer dan 200 Europese mariene opleidingen in databank
Wie op zoek is naar een opleidingsprogramma in de mariene wetenschappen in Europa, kan sinds kort terecht in de EuroMarine Training Catalogue.
Deze doorzoekbare databank bevat informatie over meer dan 200 Europese opleidingen in zeewetenschappen. Voor het eerst vind je nu dus een vrij volledig beeld van opleidingen, inclusief (via doorklikken op "Full Info") wie, wat, waar organiseert aan welke voorwaarden. Ook de Belgische opleidingen zijn opgelijst.
Link: http://www.euromarineconsortium.eu/content-education/overview-trainings

[top]

7.1. Databank vol maritiem erfgoed
In de rubriek 'Varia' ontsluiten we geregeld enkele gedocumenteerde "Zeecijfers" . Deze keer zoomen we in op de Vlaamse databank maritiem erfgoed van het VIOE (nu Agentschap Onroerend Erfgoed).
Deze site, gelanceerd in 2006, bevat intussen reeds 305 scheepswrakken, 2 vliegtuigwrakken, 7 andere wrakken (boeien, tanks,...), 99 maritieme structuren (resten van verdwenen haveninfrastructuur, vuurtorens, etc.), 43 maritieme artefacten (individuele voorwerpen: munten, munitie, gebruiksvoorwerpen,...) afkomstig uit wrakken en 88 maritieme gebeurtenissen. Deze en andere gerefereerde 'zeecijfers' vind je terug op de VLIZ-website (zie tweede link: klik op 'Mens, wetenschap & cultuur', 'Geschiedenis & Erfgoed' en 'Maritiem Erfgoed').
Link: http://www.maritieme-archeologie.be/; http://www.vliz.be/cijfers_beleid/zeecijfers/index.php

[top]

7.2. Reuze kunstdieren uit plastic afval op wereldtour
Er is al veel gezegd over het probleem van plastic afval in de wereldzeen. Her en der ontspruiten ook kunstprojecten, gemaakt mt dit afval, aan de inspiratie en bezieling van individuen en organisaties. Eentje daarvan is het "Washed Ashore" project, aangestuurd door kunstenares Angela Haseltine.
Met de vzw "Tha Artula Institute for Art & Environmental Education" heeft deze kunstenares de uitdaging op zich genomen om plastic afval afkomstig van de stranden van de Amerikaanse staat Oregon, om te zetten in plastic reuzedieren. Met "Harry de reuzevis' (> 5 m lang en 3 m hoog), 'Avery de gigavogel" en vele andere reuze-inktvissen, -schildpadden, -zeehonden, -kwallen, etc. wil ze deze bizarre wereldtour aanvatten.
Link: http://www.washedashore.org/tour/

[top]

7.3. Titanic UNESCO Werelderfgoed
De herdenking van de scheepsramp met de Titanic, nu honderd jaar geleden, kreeg heel wat aandacht. Intussen maakte de VN ook bekend dat het scheepswrak officieel is toegetreden tot het kransje van uniek onderzees werelderfgoed.
Het bekende scheepswrak ligt op bijna 4000 m diepte, in de Noord-Atlantische Oceaan op zo'n 600 km van de Canadese kusten van Newfoundland. Omdat de UNESCO 2001 Conventie voor de Bescherming van Onderwatererfgoed maar van toepassing is op "sporen" die een cultureel, historisch of archeologisch uniek karakter hebben en minstens 100 jaar oud zijn, heeft de bescherming tot 15 april 2012 op zich laten wachten. Ook het feit dat het wrak zich in internationale wateren bevindt, dus buiten de jurisdictie van individuele staten, heeft hierbij een rol gespeeld.
Link: http://www.unesco.org/new/index.php?id=49392

[top]

7.4. Publieke raadpleging Mariene Strategie
Van 1 april tot en met 30 mei 2012 organiseert de Dienst Marien Milieu (FOD VVVL) een open elektronische publieksbevraging over de eerste ontwerprapporten in het kader van de Europese richtlijn Mariene Strategie.
Deze rapporten omvatten: (1) een initile beoordeling van de staat van het marien milieu, inclusief een socio-economische analyse van de gebruikers, (2) een omschrijving van de goede milieutoestand, en (3) een omschrijving van milieudoelen en bijhorende indicatoren. Bij het tot stand komen van deze ontwerprapporten werden stakeholders, experten en beleidsmakers reeds intensief betrokken door middel van interactieve workshops en overlegvergaderingen. Tijdens deze elektronische raadpleging wenst de Dienst Marien Milieu nogmaals alle genteresseerden de mogelijkheid te bieden om de ontwerprapporten te evalueren.
Link: http://www.health.belgium.be/eportal/Environment/Inspectionandenvironmentalrigh/Environmentalrights/PublicConsultations/MMEvalStateObj/index.htm

[top]


DISCLAIMER
VLIZINE heeft als doel informatie te verstrekken. Eventuele standpunten zijn die van de auteurs en stemmen niet noodzakelijk overeen met die van het VLIZ. Het VLIZ is niet verantwoordelijk voor enige schade opgelopen ten gevolge van foutieve of verkeerd geïnterpreteerde informatie in dit e-zine, noch voor de inhoud van websites waarnaar verwezen wordt. Uw adres opgenomen in onze e-zine rondzendlijst wordt niet aan derden doorgegeven zonder uw toestemming en wordt niet gebruikt voor commerciële doeleinden.

COPYRIGHT
Copyright © 2012 Vlaams Instituut voor de Zee. Delen uit dit e-zine mogen in andere publicaties worden overgenomen, maar uitsluitend met bronvermelding. Deze publicatie mag wel in haar geheel ter kennismaking worden doorgestuurd naar derden.

LID WORDEN VAN HET VLIZ KAN
Meer info vindt u op onze website.

WEBSITE
www.vliz.be


Vlaams Instituut voor de Zee
Flanders Marine Institute
VLIZ – InnovOcean site
Wandelaarkaai 7
8400 Oostende
Tel. +32-(0)59-34 21 30
Fax +32-(0)59-34 21 31
http://www.vliz.be