In de 19de en 20ste eeuw waren kranten het belangrijkste medium om informatie te verspreiden onder de bevolking. In 1933 werd 'Het Visserijblad' opgericht. Het werd al snel hét toonaangevende weekblad voor vissers en kustbewoners. Nu is een groot deel van deze uitgave digitaal ontsloten via de ‘Bibliografie Geschiedenis van de Middenkust’. Duik het verleden in en ga zelf op ontdekking in het nieuws van toen!
De voorbije jaren werd het weekblad volledig gedigitaliseerd. Het VLIZ, de Erfgoedcel Kusterfgoed en UGent-emeritus professor Luc François sloegen de handen in elkaar voor een volgende stap. Binnen het project ‘Bibliografie van de Geschiedenis van de Middenkust’ beschreven vrijwilligers de kranten op artikelniveau. Hierdoor zijn nu 7968 artikels uit 662 edities uit de periode 1933 tot en met 1949 digitaal doorzoekbaar en beschikbaar via het Kusterfgoed-portaal, of gerichter binnen deze set via de catalogus van de VLIZ-bib.
Vrijwilligster Pia bezig aan het beschrijven van de artikels in meerdere jaargangen van Het Visserijblad.
In deze artikels ontdekken wij alvast hoe de zeewetenschap zich ontwikkelde. Niet toevallig was vanaf het ontstaan van het tijdschrift in 1933 de ondertitel “Wetenschap. Nijverheid. Handel.” Het brede publiek was welkom op wetenschappelijke voordrachten die men organiseerde in Nieuwpoort, Oostende, Blankenberge of Heist. De band tussen wetenschap en visserij is stokoud, wetenschappers zijn altijd al afhankelijk geweest van vissers voor het aanleveren van dieren.
Zo kwamen ook nieuwe soorten onder de aandacht. Het Visserijblad meldt dat op 29 maart 1935 de Oostendenaar Lingier van enkele vissers uit Kieldrecht een zeer eigenaardige krab ontving en deze daags nadien in het bezit kwam van professor Damas, de directeur van het Zoölogisch Instituut in Luik. De professor stelde vast dat het om niets minder dan de Chinese wolhandkrab ging, een van de eerste waarnemingen in België. De lezers van de krant worden meermaals aangemaand om attent te zijn en het dier bij vangst ‘in een doosje met vochtig gras te versturen naar het instituut in Luik’, met de niet te misverstane boodschap dat men de verzendkosten terug zal betalen.
We lezen er ook dat het parcours van het zeeonderzoek soms wel hobbelig was. De werking van het Zeewetenschappelijk Instituut (ZWI) verliep sinds zijn oprichting in 1927 niet soepel, en stad Oostende speelde samen met het Bestuur van het Zeewezen een belangrijke rol bij het in stand houden van de instelling. Waar de toon in het Visserijblad eerst nog overwegend positief was, kantelt dit vanaf 1937. De taalkwestie wordt steeds neteliger: Frans is niet de taal van de overwegend Vlaamse vissers. ‘We moeten een Vlaamsch Zeewetenschappelijk Instituut inrichten’, aldus het Visserijblad in 1938. Men beschouwde nadien de werking van het ondertussen herbenoemde ‘Zeewetenschappelijk Instituut te Oostende’ als ‘armzalig’ door gebrekkige verklaringen voor slechtere visjaren en het uitstel van een nieuwbouw. In de zomer van 1938 wordt gehoor gegeven aan deze bezwaren. Men stelt de Leuvense professor Henri Koch aan als ‘eerste naturalist’ en voor het eerst verscheen er iemand Nederlandstalig in de instelling. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog echter was Koch alweer afgetreden en de werking van het ZWI werd tijdelijk stopgezet. Pas in 1946 zou deze weer sporadisch hervat worden, maar het duurde tot 1948 voordat nieuwe kantoren werden gevonden. In 1949 werd voor het eerst gesproken over de heropbouw bij de Leopoldsluis en de vervanging van Gilson als directeur.
De beschikbare informatie in Het Visserijblad is dus zeer ruim, maar leent zich in het bijzonder voor familieonderzoek, ecologische geschiedenis, heemkundig en kustgebonden onderzoek en natuurlijk onderzoek naar vissersvaartuigen en onze visserijgeschiedenis. Ben je benieuwd geworden? Of wil je zelf meehelpen aan het project? Klik dan hier voor meer informatie.