VLAAMS INSTITUUT VOOR DE ZEE
PLATFORM VOOR MARIEN ONDERZOEK
|
Het studiegebied van het Belgisch Register van zee- en kustsoorten omvat het Belgisch deel van de Noordzee, de aanpalende estuaria,
het intergetijdengebied, het strand, de kustduinen, de zout- en brakwater slikken en schorren en het brakke deel van de
Schelde op Belgisch grondgebied.
Voor het duinengebied lijsten we alleen deze soorten op die gebonden zijn aan de kustduinen.
Dit houdt in dat duinensoorten die ook voorkomen in de zandgebieden van bijvoorbeeld de Kempen niet
worden opgenomen.
(Klik op de kaart om een uitvergroot beeld te krijgen) |
De laatste 5 tot 10 jaar hebben heel wat veranderingen plaatsgevonden in het onderzoek naar bacteriën: zo hebben verbeterde identificatietechnieken en nieuwe taxonomische inzichten geleid tot het beter begrijpen van deze groep.
De meest recente literatuur over bacteriën die kon geraadpleegd worden voor de samenstelling van het Belgisch Register van zee- en kustsoorten dateert van 2000 en gaat terug tot 1907. Experten op het gebied van bacterien vermoeden dat deze literatuur gebruik maakt van verouderde soortnamen; veel bacteriën kregen in de laatste jaren nieuwe namen of werden onderverdeeld in verschillende soorten, waardoor de soortenlijst waarover we beschikken onjuist is.
Op basis hiervan werd beslist om de soortenlijst van bacteriën in Belgische mariene wateren niet op te nemen in het Register. In de toekomst zullen we dit hiaat in onze kennis echter wel kunnen opvullen: het Laboratorium van Microbiologie en het Departement Biologie van de Gentse Universiteit zijn gestart met onderzoek naar de bacteriële diversiteit in de Belgische zeewateren en zullen hun bevindingen op termijn beschikbaar maken, zodat het Register kan aangevuld worden.
 |
Momenteel zijn er twee elkaar tegensprekende theorieën omtrent de verspreiding van oerdiertjes. De ene theorie stelt dat alle vrijlevende oerdiertjes cosmopoliet zijn, wat betekent dat 'alles overal voorkomt' en dat het afhangt van de omgeving of een bepaalde soort zal groeien en een actieve populatie zal vormen. Volgens de andere theorie zijn veel soorten (tenminste 30%) geografisch beperkt in hun verspreiding. De bewijzen voor deze theorie stapelen zich op als men de moleculaire diversiteit in acht neemt, in combinatie met de waarschijnlijkheid dat veel zogenoemde 'morfo-soorten' eigenlijk samenstellingen zijn van verwante soorten. |
Met het oog op deze bezorgdheden, is besloten de oerdiertjes die momenteel voor België werden gedocumenteerd niet weer te geven in dit Register.
| Net zoals in andere groepen van ééncellige organismen, is onze kennis over de biodiversiteit, taxonomie en verspreiding
van diatomeeen of kiezelwieren er de laatste jaren enorm op vooruitgegaan.
Gedetailleerde studies over de morfologische variatie in de levenscyclus van diatomeeen heeft aangetoond dat verschillende soorten vroeger als één soort werden beschouwd. Dit heeft niet alleen geleid tot verwarrende soort-identificaties, maar heeft er ook voor gezorgd dat de biodiversiteit van kiezelwieren enorm werd onderschat. De vaststelling dat de diversiteit van kiezelwieren werd onderschat, werd bovendien bevestigd door het toenemend gebruik van moleculaire technieken. Deze brachten aan het licht dat veel traditioneel gekende soorten eigenlijk bestaan uit een groep van zogenaamde cryptische soorten, dit zijn soorten die moeilijk of bijna niet uit elkaar te houden zijn op basis van microscopie alleen. Tenslotte heeft het gebruik van moleculair-genetische inventarisatie methodes aangetoond dat onze huidige schattingen van de biodiversiteit van mariene kiezelwieren veel te laag is. Vooral de fractie van de gemeenschappen die bestempeld worden als 'zeldzaam' zijn eigenlijk veel soortenrijker dan oorspronkelijk gedacht werd. Maar in de traditionele, microscoop-gebaseerde analyses worden deze zeldzame soorten vaak over het hoofd gezien. |
|
 |
Niet alle schelpen die bij ons op de stranden gevonden worden zijn overblijfselen van soorten die effectief in het
Belgisch deel van de Noordzee leven. Schelpen kunnen via stromingen over behoorlijke afstanden getransporteerd worden
vooraleer ze bij ons aanspoelen, of het betreft fossiele soorten.
Het Register beperkt zich (voorlopig) tot het weergeven van die soorten waarvan we weten dat ze levend bij ons voorkomen. Voor een overzicht van alle schelpen (recent en fossiel) die bij ons kunnen gevonden worden, verwijzen we graag naar literatuur en gidsen over dit onderwerp. Een goed startpunt hierbij is het boek "Schelpen aan de Belgische kust", gepubliceerd in 2010. |
| Er worden ongelooflijk veel vogels waargenomen aan de kust en op zee, maar slechts een aantal van hen kan bestempeld worden als "zeevogel", wat betekent dat ze afhankelijk zijn van de zee om te kunnen overleven. Het Belgisch Register van zee- en kustsoorten lijst enkel de vogelsoorten op die foerageren op zee of in het intergetijdengebied, die rusten op zee, die afhankelijk zijn van de zee voor migratie. |  |
